Tái bản - II-PHÒNG BỆNH, CÁCH TỐT NHẤT ĐỂ SỐNG THỌ
II. PHÒNG BỆNH
CÁCH TỐT NHẤT ĐỂ SỐNG THỌ
Lời khuyên dành cho mọi người
Giáo sư Hồng Chiêu Quang (HCQ) - sinh năm 1939 tại Phước
Kiến, tốt nghiệp học viện Y khoa Thượng Hải, Trung Quốc. Nhận lời mời của các tỉnh
thành Trung Quốc, ông đã có nhiều buổi nói chuyện về chuyên đề "Y học dự
phòng", nội dung như tiếng chuông báo động cảnh tỉnh dư luận, mang lại nhiều
ý kiến phản hồi sôi nổi trong cộng đồng, nhiều khán thính giả đã tâm sự rằng: nếu
sớm được nghe giáo sư giảng giải, sẽ không đến nỗi phải lâm bệnh nặng làm liên
lụy tới gia đình và người thân. Thậm chí nhiều khán thính giả còn nhận xét rằng:
Nếu sớm nghe ông giảng giải, sẽ không vì quan niệm sai lầm, hoặc thiếu hiểu biết,
mà dẫn tới căn bệnh hiểm nghèo, tử vong hoặc trở thành người thực vật vô tri vô
giác. Việc phòng ngừa trước khi phát bệnh chẳng những giảm một cách đáng kể nỗi
đau bệnh tật cho mọi người, đồng thời còn nâng cao tuổi thọ bình quân của toàn
dân, tiết kiệm một khối lượng lớn nguồn vốn của quốc gia, nhìn chung môn y học
dự phòng của Giáo sư Hồng Chiêu Quang đem lại hiệu quả cao mà lại ít tốn kém.
Quyển sách này được giáo sư Hồng
Chiêu Quang tập hợp lại trên cơ sở các bài phát biểu của ông. Để giúp bạn đọc dễ
dàng nắm vững nội dung, sách được chia thành các chương quan niệm, chương tu
thân và dưỡng tâm., thêm tiêu đề chú thích, nhấn mạnh những đoạn đặc biệt quan
trọng và mang ý nghĩa cảnh tỉnh, nhằm giúp bạn đọc nắm vững nội dung quyển sách
"Kiện khang trung cáo" tức (Bác sĩ tốt nhất là chính mình) của giáo
sư Hồng Chiêu Quang. Ở Trung Quốc người ta tranh nhau mua sách này gửi cho bạn
bè thân quen làm quà tặng. Cảm thấy thú vị nên trong vòng 2 đêm chúng tôi đã đọc
xong tập sách trên, điều làm chúng tôi thích thú nhất là tính thực tế và dí dỏm
của sách, giúp người đọc "đọc là hiểu ngay, hiểu và làm được, có thể nhận
thấy kết quả sau khi thực hành "...Ai ai cũng đều xem việc có trong tay
quyển "Bác sĩ tốt nhất là chính mình" này là một niềm hân hoan, hạnh
phúc và hợp thời.
Việc chú tâm đi vào nghiên cứu môn y
học dự phòng của giáo sư Hồng là do phát hiện hai hiện tượng trái ngược: Trong
khi tỉ lệ căn bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não có xu hướng giảm ở các nước
kinh tế phát triển, thì lại có xu hướng tăng ở Trung Quốc, xét về nguồn kinh
phí y tế, Trung Quốc chủ yếu chi cho công tác điều trị, tức là khâu khắc phục hậu
quả. còn ở các nước phát triển lại chi nhiều cho giáo dục sức khỏe và phòng bệnh.
Từ đó, ông nảy sinh một ý nghĩ "Chỉ khi phổ cập đến cộng đồng, y học mới
phát huy tác dụng tốt nhất". Ông mạnh dạn đi vào nghiên cứu chuyên ngành,
bắt đầu con đường phổ cập kiến thức phòng bệnh. Còn về nguồn gốc các buổi thuyết
trình sức khỏe thì như lời ông kể: ban đầu chỉ là buổi tâm sự bên cạnh giường bệnh
của một bệnh nhân nào đó, dần dần, câu chuyện của ông thu hút những bệnh nhân
khác. họ tụ tập lại và lắng nghe, thế là trở thành buổi tọa đàm trong phòng bệnh,
rồi từ phòng bệnh này tới phòng bệnh khác, bệnh viện này tới bệnh viện khác,
nhiều bệnh nhân và y bác sĩ đã thu hoạch được nhiều điều bổ ích qua các buổi
nói chuyện của ông nên đã truyền tai nhau từ người này sang người khác, cuối
cùng thì toàn thành phố Bắc Kinh đều biết bác sĩ Hồng Chiêu Quang, thế là bắt đầu
cuộc hành trình thuyết giảng của giáo sư từ đơn vị này tới đơn vị khác, từ tỉnh
thành này tới tỉnh thành khác trên khắp xứ sở của Vạn lý trường thành.
Tóm lại, những lời khuyên sức khỏe bình dị do ông đề ra,
chính là sự kết hợp giữ tri thức khoa học và nhận thức về cuộc sống một cách
tài tình, hàm chứa trình độ y khoa dầy dặn và từng trải trong cuộc đời, nên nhận
được sự hoan nghênh nhiệt liệt của độc giả. Hy vọng, rằng sau khi xem xong sách
chúng ta càng trân trọng sức khỏe, hưởng thụ sức khỏe và sáng tạo sức khỏe!
Sau đây (phần 1. 2.) là nội dung chính của cuốn sách
này:
1. QUAN NIỆM
Chỉ cần có quan niệm và biện pháp đúng đắn, lẽ ra con người
có thể thọ đến 120 tuổi.
Theo nguyên lý sinh học, con người có
thể sống tới 120 tuổi. Nhưng trên thực tế, con người đã mắc bệnh, tàn tật rồi tử
vong trước thời gian đó. Vậy thì thật ra người ta có thể thọ đến bao nhiêu tuổi?
Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới, giai đoạn trung
niên phải là trước tuổi 65, từ 65-74 là người cao tuổi trẻ, còn 75-90 tuổi mới
chính thức là người già. 90 tuổi đến 120 tuổi mới là người cao tuổi già. Theo
nguyên lý của sinh học, tuổi thọ của động vật có vú gấp 5-6 lần so với giai đoạn
sinh trưởng của chúng. Nếu giai đoạn sinh trưởng của con người được tính từ thời
điểm mọc chiếc răng sau cùng (từ 20-25 tuổi), thì tuổi thọ ngắn nhất phải là
100 tuổi, dài nhất là 150 tuổi, nên tuổi thọ bình quân được công nhận phải là
120 tuổi.
Trong suốt quá trình 120 năm đó, nếu
chúng ta có thể giữ gìn sức khỏe, đạt tới tiêu chuẩn trước 70 tuổi không bệnh tật,
80,90 tuổi vẫn khỏe mạnh thì sống tới 100 tuổi sẽ chẳng còn là ước mơ hão huyền,
vì đó là quy luật sinh học bình thường. Nhưng khi nhìn lại thực tế cuộc sống,
tuổi thọ bình quân chỉ đạt tới 70, nghĩa là sống ít hơn 50 tuổi so với quy luật
thường. Còn đáng lẽ phải sống khỏe mạnh tới 70-90 tuổi, con người lại sớm đau yếu
lúc bước vào ngưỡng cửa 40, mắc chứng bệnh nhồi máu cơ tim lúc 50, chết khi mới
hơn 60, cũng là sớm có bệnh hơn 50 năm so với quy luật bình thường.
Sớm mắc bệnh, sớm tàn tật, sớm tử vong đã trở thành hiện
tượng phổ biến trong xã hội thời nay.
Xưa kia người ta thường quan niệm rằng: Người giàu có
ăn không ngồi rồi, sức khỏe mới yếu, thật ra thiếu hiểu biết về chăm sóc sức khỏe
ban đầu mới là nguyên nhân chính dẫn tới sức khỏe yếu. So sánh giữa người
da trắng và da đen sinh sống ở Mỹ, người da trắng kinh tế khá, đời sống vật chất
hơn hẳn người da đen, tỉ lệ mắc chứng bệnh cao huyết áp, nhồi máu cơ tim và ung
thư cũng ít hơn nhiều so với người da đen. Vì vậy, tuổi thọ cũng cao hơn.
Giới trí thức ở Mỹ có địa vị cao, thu nhập cao, tỉ lệ mắc
bệnh cũng thấp hơn so với giới công nhân thợ thuyền. Nguyên do là giới trí thức
ở Mỹ có nền giáo dục về sức khỏe, kiến thức vệ sinh, ý thức bảo vệ sức khỏe cao
hơn.
Theo số liệu thống kê của tôi, nhiều học sinh tiểu học ở Bắc
Kinh đã mắc chứng bệnh cao huyết áp. Học sinh trung học đã bị chứng xơ cứng động
mạch. Khi kinh tế phát triển, đời sống vật chất ngày càng cải thiện, lẽ ra con
người phải sống tốt sống khỏe hơn trước mới đúng, nhưng tại sao có nhiều người
lại chết sớm hơn? Dư luận cho rằng: chính nền kinh tế phát triển, cuộc sống
sung túc là nguyên do dẫn tới các chứng bệnh tai biến tim mạch, tiểu đường, ung
bướu!
Đó là một nhận định hoàn toàn sai lầm! Nền văn minh vật chất
không gây nên tội. Nguồn gốc sâu xa chính là sự nghèo nàn về văn mình tinh thần,
yếu kém về kiến thức y học dự phòng, Tỉ lệ mắc bệnh thấp và điều kiện kinh tế
cao của người da trắng so với tỉ lệ mắc bệnh cao và điều kiện kinh tế thấp của
người da đen ở Mỹ là một minh chứng rõ ràng. Còn giới trí thức ở Mỹ có địa vị
cao, thu nhập cao, tỉ lệ mắc bệnh thấp, tuổi thọ cao hơn so với giới lao động
chân tay là minh chứng thứ hai.
Qua đó cho thấy, nhân dân Trung Quốc bị bệnh nhiều, hoàn
toàn không do no đủ về đời sống vật chất, mà chỉ tại thiếu thốn về văn minh
tinh thần. Chỉ cần người người dân có ý thức nâng cao kiến thức y tế và nắm vững
biện pháp giữ gìn sức khỏe, thì việc vừa phát triển kinh tế, cải thiện đời sống,
vừa có thêm sức khỏe là việc nằm trong tầm tay của chúng ta.
1.1. Nhiều người không chết về tật bệnh mà chết vì ngu dốt
Xin kể với các bạn một chuyện thật 100% có một người đàn
ông chỉ vì khuân số cải trắng trị giá 12 ngàn đồng lên lầu, mà dẫn tới hậu quả
phải tốn hơn 120 triệu đồng tiền thuốc men, suýt chút vì bỏ mạng! Nếu trước đó
ông ta có kiến thức về sức khỏe, biết rằng một con người xưa nay ít làm việc nặng
đột nhiên quá gượng sức sẽ có hậu quả thảm hại ra sao, thì sẽ chẳng bao giờ mắc
sai lầm tương tự.
Hiện nay có những căn bệnh nào uy hiếp tới tính mạng của
chúng ta? Theo thống kê, chứng bệnh tim mạch đứng đầu bảng vào năm 2000 trên
toàn thế giới có tới 20 triệu người chết vì căn bệnh này, chiếm 1/3 tổng số người
tử vong. Tổng Giám đốc của Tổ chức Y tế thế giới đã phát biểu: chỉ cần áp dụng
tốt biện pháp dự phòng sẽ giúp giảm hơn phân nửa số tử vong. Có nghĩa là có một
nửa trường hợp tử vong đáng lý có thể ngăn chặn. Nên các chuyên gia cho rằng:
nhiều người không chết vì bệnh tật mà là chết vì dốt kiến thức y học. Muốn
không chết bởi ngu dốt, chết bởi thiếu hiểu biết, hãy ngăn chặn những căn bệnh
ngay từ ban đầu.
Xin đơn cử một ví dụ: một ông cụ đang mang trên mình chứng
nhồi máu cơ tim, cần tránh mọi sự căng thẳng, gắng gượng quá sức. Vậy mà do thiếu
hiểu biết, có lần cho thu dọn nhà cửa, thay vì chỉ nên khuân một lần 2 đến 3
quyển sách, ông đã khuân một lần cả chồng sách, gắng gượng quá sức, tim đột
nhiên ngừng đập, tuy cấp cứu kịp thời, tim đập trở lại, nhưng do thiếu oxy nên
bị nhũn não, trở thành người thực vật, nằm bất động trên giường bệnh. Nếu ông cụ
có kiến thức y học dự phòng, biết người lớn tuổi tuyệt đối không nên lao động
quá sức thì đã chẳng xảy ra cơ sự.
Trong thời kỳ kinh tế còn bao cấp, một người đàn ông sống ở
Bắc Kinh mua rất nhiều cải trắng về nhà, không ngờ hôm sau có tuyết rơi, do lo
cải trắng đặt ở ngoài sân bị tuyết làm hư hỏng, nên đã gắng sức khuân chúng lên
lầu 3, cứ nhiều lần lên xuống để vác cho hết 50kg cải, do ngày thường ít lao động
chân tay, ông thở hổn hển rồi ho dữ dội, cuối cùng ho ra máu, đành phải đưa đến
cấp cứu, chúng tôi tới kiểm tra, mới biết ông ấy đang bị nhồi máu cơ tim cấp
tính, suy tim trái cấp tính, phải tiêm ngay một mũi thuốc đặc trị.
Thưa các bạn, giá 1g vàng ở Trung Quốc lúc đó mới 200.000
đồng, 0,1g chỉ 20 ngàn đồng, thế mà mũi tiêm đó đáng giá 30 triệu đồng, may mà
còn công hiệu, để làm tan khối máu, phải tốn tất cả 120 triệu đồng, ông mới
lành bệnh. Sau này làm thử một bài toán, 50kg cải trắng chỉ đáng giá 12 ngàn đồng,
anh ta đã vì hà tiện 12 ngàn đồng mà dẫn tới hậu quả phải tốn 120 triệu đồng,
suýt chút mất mạng, thật chẳng đáng chút nào! Nếu xưa nay ông ấy có hiểu biết về
y học dự phòng, thì chẳng xảy ra điều đáng tiếc này!
1.2. Điều trị mắc
tiền chẳng bằng dự phòng từ ban đầu
Dù thuốc đặc trị tốt đến cỡ nào, cũng
không thể sánh bằng dự phòng!
Tác dụng của việc giáo dục về giữ gìn sức khỏe là hướng dẫn
mọi người dự phòng nhiều thứ bệnh bằng những biện pháp đơn giản. Nền khoa học kỹ
thuật hiện nay ngày một phát triển, tuy giúp điều trị được nhiều thứ bệnh, song
chi phí rất tốn kém, chỉ một số ít người giàu có và địa vị cao mới được hưởng
thụ.
Thí dụ như trường hợp ghép tim, ca đầu tiên mà bệnh viện
AnTrinh Bắc Kinh phẫu thuật ghép tim là trường hợp cô bé 14 tuổi ở Đông Bắc, tốn
hơn 40 triệu đồng, loại thuốc mà cô bé đó uống giá mỗi lọ 100ml là 1 triệu đồng,
tiêm mỗi mũi thuốc tốn 1,5 triệu đồng, quá đắt!
Còn bệnh động mạch vành, tuy có thể điều trị bằng kỹ thuật
đặt ống thông tim, ống này chỉ dài 3cm, rộng 3mm, cân nặng không đến 0,5g mà
giá đến 50 triệu đồng. Nhưng kỹ thuật cao cũng không thể giúp bệnh nhân hồi phục
như thời chưa bị bệnh, cho nên không bị mắc bệnh mới là điều tốt nhất.
Chúng ta muốn khống chế bệnh cao huyết áp, đơn giản chỉ cần
uống thuốc hàng ngày là có thể giảm tối đa nguy cơ xuất huyết não. Một khi bị
tai biến mạch máu não, bắt buộc phải phẫu thuật mở hộp sọ hút máu bầm, dù sống
lại cũng tàn tật. Đừng phát bệnh vẫn hơn!
Có một ông mắc chứng bệnh cao huyết áp đã hơn 12 năm, có
điều kỳ lạ là uống thuốc giảm áp thì thấy khó chịu, ngược lại không uống thuốc
thì dù huyết áp lên cao đến tới 200ml cũng chẳng sao,12 năm sau ông mắc chứng bệnh
xơ cứng động mạch, chứng uremia, thay máu hàng tuần 3 lần, một năm tốn 180 triệu
đồng, suốt ngày ngồi lì trên ghế, bà vợ phải chăm sóc ông suốt 12 năm, cuối
cùng ông cũng qua đời.
Thật ra nếu chịu khó uống thuốc hạ huyết áp, ngày tốn chưa
đầy 2000 đồng. Chỉ vì không chịu chữa trị bệnh tật theo đúng phương pháp khoa học,
vừa tốn tiền, phí sức, chịu khổ và không cứu được mạng sống. Vì vậy kỹ thuật y
khoa dù cao tới đâu cũng không thể sánh bằng phòng bệnh từ thuở ban đầu.
Kinh nghiệm từ nước Mỹ: Người khỏe càng cần sự quan tâm
nhiều hơn của xã hội.
Các công ty ở Mỹ rất biết quí trọng đội ngũ công nhân có sức
khỏe tốt. Song nhìn lại nhiều nước trên thế giới, chưa hẳn đã tận tâm chăm sóc
người khỏe mạnh. Xã hội thường chỉ chú tâm chăm lo cho những kẻ đau yếu, càng bệnh
nặng càng nhiều người thăm viếng hỏi han. Chúng ta gọi quan niệm này là trọng
điều trị, khinh phòng bệnh.
Xin bàn kỹ về vấn đề quan niệm. Muốn đẩy mạnh công tác
phòng bệnh ban đầu, trước hết cần phải thay đổi quan niệm cũ một cách triệt để,
nếu không sẽ rất khó thành công.
Thế nào gọi là thay
đổi quan niệm?
Trước tiên chúng ta phải nghiệm ra một điều rằng: nhiều
căn bệnh xã hội thời nay chủ yếu được bắt nguồn từ lối sống thiếu văn minh. Nói
cách khác, chỉ cần chúng ta chịu khó duy trì lối sống văn minh, thì không lo
thiếu sức khỏe.
Thế nào là lối sống văn minh? Gói gọn
chỉ 16 chữ: ăn uống hợp lý, thể dục đều đặn, cai thuốc bớt rượu, tâm trí ổn
định. Chỉ cần làm đúng theo 16 chữ trên, sẽ giúp giảm 55% bệnh cao huyết
áp, giảm 75% khả năng tai biến mạch máu não, 50% bệnh tiểu đường và giảm 1/3 khả
năng mắc bệnh ung thư…kéo dài tuổi thọ hơn 10 năm. Đồng thời tiết kiệm rất nhiều
chi phí thuốc men. Tóm lại lối sống khỏe mạnh tuy đơn giản, song mang lại hiệu
quả thật sự lớn lao.
Tại sao đòi hỏi thay đổi quan niệm? Muốn trình bày rõ về vấn
đề này, xin kể lại sự việc từ đầu.
Nhớ khi tôi có mặt ở Mỹ vào năm 1981 làm công tác nghiên cứu
về y tế dự phòng. Thầy giáo Steinmer là vị giáo sư nổi tiếng thế giới, ông dẫn
tôi tới thăm một khu phố, tham dự một buổi họp của một công ty. Tôi nghe ông chủ
công ty đó tuyên bố phát giải cho các công nhân mà suốt một năm qua chưa hề nghỉ
bệnh. Mỗi người nhận 1 chiếc áo thun, một cây vợt chơi tennis, và một tờ chi
phiếu tiền thưởng tượng trưng. Mọi người nhiệt liệt vỗ tay hoan nghênh. Tôi chợt
nghĩ, ông chủ này thật thông minh, vì công nhân viên của ông suốt một năm qua
chưa nghỉ bệnh, giúp ông tiết kiệm biết bao nhiêu là chi phí thuốc men, nay chỉ
thưởng cho họ 1 ít quà, nếu so với giá trị lao động của họ thì thật chẳng đáng
là bao! Tuy nhiên để động viên công nhân viên yêu thích thể thao, ông cũng bỏ
ra khá nhiều kinh phí để xây hồ bơi, sân chơi tennis, phòng tập thể dục trong
công ty…
Sau khi về Bắc Kinh, tôi thấy nhiều chủ tịch công đoàn,
lãnh đạo đơn vị đều sắp xếp thời gian thăm những công nhân viên bị bệnh nặng,
càng bệnh nặng, càng nhiều người tới hỏi thăm, chỉ có người khỏe chẳng ai màng
tới. Nói như vậy không có nghĩa là không nên hỏi han người bệnh, song người khỏe
càng đáng được khích lệ động viên để mọi người đều cố gắng sống thật khỏe mạnh,
vui tươi. Qua đó cho thấy TQ xưa nay chỉ chú trọng việc điều trị bệnh, bệnh viện
chúng tôi mỗi lần có cán bộ nằm viện tốn ít nhất cũng vài triệu đồng, nghĩa là
có khi nhà nước phải tốn hàng trăm tỷ đồng cho công tác điều trị, nhưng lại
không chịu tốn một xu cho công tác dự phòng. Theo kết luận nghiên cứu của các
chuyên gia: chỉ cần tốn 1 đô la cho công tác dự phòng bệnh tim mạch, sẽ tiết kiệm
được 8,59 đô la về chi phí điều trị về sau. Đồng thời tiết kiệm khoảng 100 đô
la chi phí cấp cứu.
Bản thân tôi cũng làm thống kê điều tra ở một vùng nông
thôn, có một hộ nông dân thu nhập hàng năm khoảng 400 triệu đồng, khá giàu có,
chỉ tiền lì xì cho con cháu nhân dịp xuân về cũng tốn hơn vài triệu, song khi tới
điều tra về vệ sinh môi trường mới tá hỏa ra cả nhà 7 người chỉ dùng chung một
bàn chải đánh răng, vì họ cho rằng đánh răng là chuyện thừa, có cũng được,
không cũng chẳng sao, cả nhà họ có tới 4 người mắc bệnh cao huyết áp. Thật ra,
giữ vệ sinh răng miệng có khả năng giúp giảm bớt rất nhiều chứng bệnh, như xơ cứng
động mạch, bệnh tim. Ở phương Tây, vấn đề vệ sinh răng miệng là việc quan trọng
hàng đầu, tổ chức Y tế thế giới cũng luôn nhấn mạnh tác dụng vệ sinh răng miệng.
Tóm lại, việc thay đổi quan niệm là điều cấp bách, nhằm chuyển biến nhận thức từ
trị bệnh sang phòng bệnh.
1.3. Hên
xui may rủi nhiều lúc do số mệnh an bài
Do khác
nhau về gien, nhiều người nhìn bề ngoài chẳng mấy khác nhau, thật ra lại rất
nhiều điểm chênh lệch. Bạn muốn mình là chú thỏ hên, hoặc con vịt rủi? Tất cả
được quyết định bởi cách bảo vệ sức khỏe.
Các chứng
bệnh xơ cứng động mạch, tiểu đường, ung thư thật ra bắt nguồn từ đâu? Chủ yếu
có hai nguyên nhân: Nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài. Nguyên nhân
bên trong chủ yếu do gien di truyền, nguyên nhân bên ngoài là nhân tố môi trường,
hai nguyên nhân giao thoa và tác động lẫn nhau.
Nguyên nhân bên trong là một thứ di truyền, một
thứ khuynh hướng, thí dụ: khi cha mẹ bạn đều mắc chứng bệnh cao huyết áp thì
con cái của họ cũng có 45% khả năng mắc chứng bệnh này. Khi cha hoặc mẹ mắc chứng
cao huyết áp, thì có 28% tỉ lệ con cái bị di truyền. Nếu cha mẹ đều bình thường,
thì chẳng lẽ con cái không bị cao huyết áp sao? Cũng bị, song tỉ lệ đó chỉ là
3,5%. Đó là lý do giải thích tại sao có một số người vừa mới ra đời đã mắc chứng
bệnh cao huyết áp, hoặc cholesterol cao, đó là chịu ảnh hưởng nhất định bởi
gien di truyền.
Xin đơn cử
1 ví dụ:
Chú thỏ
con nên ăn gì? Đáng lẽ thức ăn của thỏ con phải là cà rốt, rau xanh, nếu như đột
nhiên thay đổi khẩu phần của chúng, cho ăn toàn trứng và mỡ, lòng đỏ trứng chứa
cholesterol cao, mỡ là chất béo động vật. 4 tuần sau, chú thỏ khó tránh khỏi
nguy cơ mắc chứng bệnh đau tim.
Thử làm thí
nghiệm này trên vịt Bắc Kinh xem sao? Vẫn cho vịt ăn toàn trứng và mỡ, kết quả
thật kỳ lạ, ngày qua ngày, con vịt chẳng bị cholesterol cao hoặc xơ cứng động mạch,
tất nhiên cũng không bị chứng bệnh tim nào cả. Sao kỳ vậy, tại sao thỏ ăn như
thế. thì bị xơ cứng động mạch, còn vịt cho ăn y như vậy lại không bị xơ cứng,
lý lẽ thật giản đơn, tất cả chỉ vì nguyên nhân di truyền, vịt là vịt, thỏ là thỏ,
cơ địa chúng khác nhau! Con người cũng thế! Tại sao Trương Tam ăn chút thịt mỡ
thì cholesterol cao, xơ cứng động mạch, còn Lý Tứ thì chẳng chuyện gì cả? Đó là
vì Trương Tam có cơ địa thỏ, còn Lý Tứ có cơ địa vịt. Tất cả chỉ Trương Tam xúi
quẩy, biết làm sao đây? Tại sao có người ăn ít lại dễ mập, có người ăn nhiều vẫn
mảnh mai, đó cũng tại cơ địa, di truyền khác nhau mà ra, có thứ di truyền 100%
có thứ theo khuynh hướng. Bênh cao huyết áp và bệnh tim chính là có yếu tố di
truyền.
Con người
nhìn tướng mạo, thân hình bề ngoài, dường như chẳng khác nhau là bao, thật ra
giữa họ tồn tại sự khác biệt rất lớn, thậm chí là một trời một vực. Cuộc đời đầy
sóng gió chông gai, có ai tránh khỏi phút giây nếm mùi ngọt bùi cay đắng, song
thể trạng mỗi người lại có phản ứng khác nhau khi đứng trước cùng một cảnh ngộ.
Thí dụ: Khi gặp phải những chuyện giận dữ sốt ruột, anh A thì mặt đỏ bừng, nhịp
tim đập nhanh, giận rung cả người, còn anh B chỉ luôn kêu đau dạ dày, chị C bị
tiểu đường, chị D càng tệ hơn, mang luôn chứng ung thư…Tuy nhiên cũng có người
luôn căng thẳng tức giận, song sức khỏe vẫn bình thường.
Tôi từng
quen một ông lão, tuy đã 60 nhưng sức khỏe cũng còn tốt, song từ khi hay tin
con trai bị tai nạn giao thông làm chấn thương cột sống, phải nằm liệt giường,
bác sĩ nói là suốt đời phải có người chăm sóc, còn tiền viện phí thì mỗi ngày
lên đến cả triệu đồng. Do quá lo lắng và thương con, ông đã mất ăn mất ngủ, cuối
cùng ngã bệnh, kiểm tra phát hiện bị ung thư dạ dày. Khi phẫu thuật thấy có 3
khối u, sau phẫu thuật vì quá đau buồn nên đã chết khi con trai vẫn còn đang cấp
cứu. Thế đấy, một con người ba tháng trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, nay do gánh
nặng tâm lý, căng thẳng thần kinh, làm phát sinh tật bệnh, chính cơn stress
tinh thần đã làm cho ông bị ung thư. Tóm lại, đứng trước cùng cảnh ngộ thương
tâm, căng thẳng, có người thích ứng rất tốt, cũng có người chịu đựng không thấu,
tất cả chỉ vì khả năng gánh chịu tâm lý, tinh thần, tính cách và ý của mỗi người
đều không giống nhau. Đó chính là nguyên nhân nội tại khiến sức khỏe mọi người
khác nhau.
1.4. Sức
khỏe bình đẳng với mọi người, chỉ xem ai theo kịp qui luật sinh tồn
Sức khỏe
bình đẳng trước mọi con người. Chỉ cần tuân thủ qui luật sức khỏe, bảo đảm anh
suốt đời sống khỏe sống tốt, nếu đi ngược với qui luật, bị mẻ đầu sứt trán cũng
là lẽ đương nhiên, qui luật này cũng chẳng bao giờ thay đổi trước quyền thế địa
vị và tiền của.
Trong các
yếu tố gây nên căn bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, ung thư…tác nhân
bên trong chỉ chiếm 20%. Còn 80% chính là nguyên nhân bên ngoài. Vì vậy, chúng
ta hoàn toàn có thể giảm bớt và khống chế những căn bệnh thông qua lối sống hợp
lý và khoa học.
Hãy nắm vững
chiếc chìa khóa sức khỏe trong tay! Nay tóm gọn bằng 16 chữ vàng ngọc: ăn
uống hợp lý, thể dục đều đặn, cai thuốc bớt rượu, tâm trí ổn định.
Rất nhiều
phụ huynh do quá cưng chiều con cái trong gia đình, cho cháu ăn toàn là sơn hào
hải vị, yến sào, sâm Hoa Kỳ, sữa ong chúa…Thật ra, tốn chi cho nhiều tiền của?
Chỉ cần cho cháu uống vitamin B tổng hợp, vitamin C, thêm sữa tươi là đã đủ
dinh dưỡng. Khi đường ruột cháu không chịu sữa tươi thì sao? Cứ việc đổi sang
Yoghurt. Không thích ư? Thì chuyển sang sữa đậu nành, nhưng phải cho liều gấp
đôi, vì chất canxi trong sữa đậu nành chỉ bằng một nửa của sữa tươi. Song bạn lại
nói, nếu tôi chẳng có hứng thú với ba món trên thì sao? Tôi xin trả lời: vậy
bạn cứ việc chờ chểt! Vì đứng trước sức khỏe, mọi người đều bình đẳng, chiếc
chìa khóa sức khỏe đang nắm trên tay bạn, nếu bạn chịu tuân thủ qui luật sức khỏe,
bảo đảm bạn suốt đời sống khỏe sống tốt, nếu đi ngược với qui luật, bị mẻ đầu sứt
trán cũng là lẽ đương nhiên, qui luật này cũng chẳng bao giờ thay đổi trước địa
vị và tiền của.
Bệnh viện chúng tôi từng tiếp nhận một người bệnh, ông ta hết sức giàu
có, tuổi đời còn trẻ, chỉ mới 38 tuổi, nhưng đã là chủ tịch Hội đồng quản trị của
tám công ty, ông đột nhiên bị nhồi máu cơ tim, sau khi cấp cứu, tuy đã hoàn hồn,
nhưng thành tim của ông quá mỏng so với kích thước bình thường, chỉ cần một cơn
ho dữ, cũng có nguy cơ làm rách tim. Phải mang gậy đi từng bước thật nhẹ nhàng.
Một hôm
ông hỏi tôi: -Thưa Bác sĩ, tôi có điều này nghĩ mãi không ra? -Điều chi? -Tại
sao Thượng đế xử tệ với tôi như vậy? Người ta 78 tuổi vẫn sống rất khỏe, cớ sao
tôi phải mắc căn bệnh này trong lúc còn trẻ như vậy? Theo tôi biết, thì Thượng
đế luôn công bằng. Đó là qui luật thiên nhiên, chuyện đời tuy lắm cái không
công bằng, nhưng Thượng đế thì không. Ông bị bệnh là lẽ đương nhiên vì ông đã
làm trái với 4 qui luật giữ gìn sức khỏe đó là “ăn uống hợp lý, thể dục đều đặn,
cai thuốc bớt rượu, tâm trí ổn định.” Máu ông rút ra, bị đông lại ngay, cho thấy
độ máu quá đặc, đặt sau 8 tiếng, trên bề mặt nổi lên một lớp mỡ, cho thấy hàm
lượng mỡ trong máu cao, ông cân nặng hơn 90kg, vòng eo lớn hơn 1m, suốt ngày ăn
uống no đầy, toàn là sơn hào hải vị, thế là trái với qui luật “ăn uống hợp lý”,
ông đi làm ngồi xe hơi, lên lầu có thang máy, không bao giờ nghĩ tới tập thể dục,
đó là trái với qui luật “thể dục đều đặn”, ông ngày hút 2 gói thuốc lá, bữa ăn
nào cũng có rượu chè, trái với “cai thuốc, bớt rượu”, trong phòng ông luôn có
cô thư ký, phía dưới nhà lại có cô bạn gái xinh đẹp, ông cầm tay em này tim đập
nhanh, ôm eo em kia máu tăng cao…điện thoại cầm tay reo không ngừng, khi làm ăn
có lời, ông phấn khởi vui mừng, làm ăn thua lỗ, ông lo âu nóng ruột, còn chi là
“tâm trí ổn định”…Bốn qui luật giữ gìn sức khỏe ông đều làm trái làm ngược, không
bị bệnh mới lạ? Trách thượng đế sao được?
1.5. Vòng
eo càng lớn, tuổi thọ càng ngắn
Béo phì là
triệu chứng của sự già nua, còn “phát tướng” vùng bụng, là triệu chứng của tật
bệnh.
Ngạn ngữ Anh có câu: “Vòng eo càng lớn, tuổi thọ càng ngắn”, muốn biết người
nào tuổi thọ ra sao, chỉ cần đo vòng eo anh ta sẽ biết!
Tiêu chuẩn
cân nặng của một người là độ cao trừ đi 105, hoặc độ cao trừ 100, nếu bạn cao
1,70m trừ đi 100 tức là 70kg. Nghĩa là cân nặng của bạn tốt nhất đừng quá 70kg,
lý tưởng hơn là trừ đi 105, nghĩa là 65kg. Muốn tìm ra con số tiêu chuẩn có thể
làm bài toán như sau: cân nặng (kg)/độ cao bình phương (m2), ta gọi đáp số này
là chỉ số cân nặng. 22 là con số tốt nhất, 24 hoặc 23 cũng được. Nếu lớn hơn 24
coi như vượt cân, trên 28 là béo phì, đó là tiêu chuẩn dành cho người châu Á.
Ta chia
béo phì thành 2 dạng: dạng béo theo hình trái táo và dạng béo theo hình quả lê,
nếu anh ta béo tập trung vùng bụng, gọi là béo dạng trái táo, hoặc béo nội tạng.
Đa số là nam giới, đây là kiểu béo phì nguy hiểm, liên quan nhiều tới bệnh tim,
xơ cứng động mạch và tai biến mạch máu não, dạng béo trái lê thường thấy nơi phụ
nữ, béo ở vùng mông và đùi, lớp mỡ tập trung vùng ngoài, còn gọi là béo ngoại tại
ít bị bệnh tim hơn.
Chúng tôi
từng cho mổ tử thi của một người bệnh đột quỵ lúc chỉ mới 38 tuổi, cân nặng tới
99kg là người nghiện thuốc, nghiện rượu ngại kiểm tra sức khỏe và khám bệnh,
khi mổ ngực ra không tìm thấy quả tim, hóa ra tim bị bọc bởi một lớp mỡ dầy
3cm. Động mạch vành bị đóng mỡ 95% đây là béo phì dạng vùng bụng, hết sức nguy
hiểm. Thường đi kèm với các chứng bệnh như máu nhiễm mỡ, gan nhiễm mỡ, tiểu đường,
cao huyết áp và đau tim. Cho nên, bệnh béo phì là vấn đề xã hội nghiêm trọng.
Nhất là thời nay, khi đa số trẻ em đều mắc chứng bệnh béo phì, bị cao huyết áp
khi còn ngồi ghế nhà trường, nhiều trẻ mới học cấp phổ thông đã bị xơ cứng động
mạch, gan nhiễm mỡ, chỉ còn cách đẩy mạnh các biện pháp khắc phục như ăn uống hợp
lý và tập thể dục đều đặn. Nhiều người rất chịu khó dùng thuốc giảm cân hoặc
trà giảm béo, thật ra, biện pháp giảm cân khoa học nhất chính là áp dụng biện
pháp trên!
1.6. Bác sỹ
tốt nhất là chính mình
Bác sĩ tốt
nhất là chính mình, thuốc men tốt nhất là thời gian, tâm trí tốt nhất là yên
tĩnh, thể dục tốt nhất là đi bộ.
Sức khỏe
là tài sản quí nhất của con người. Song không thể chỉ dựa vào khoa học kỹ thuật
tân tiến hoặc thuốc men, vì người bác sĩ tốt nhất vẫn là chính mình, thuốc men
tốt nhất là thời gian, tâm trạng tốt nhất là yên tĩnh, thể dục tốt nhất là đi bộ.
Bác sĩ tốt nhất là chính mình, đây không phải là lời của tôi, mà là câu
nói vàng ngọc của ông Hippocrates, danh y Hy Lạp cổ xưa: bản năng của người bệnh
cũng chính là bác sĩ của người bệnh. Các bạn thử xem, khi bị đứt tay, máu chảy
ra từ vết thương, giây lát sau đó máu đông lại, một tuần sau vết thương tự khỏi.
Ruột hư cắt đi 1 khúc cũng chẳng sao, thận hư cũng có thể trị khỏi…nhìn chung,
cơ thể chúng ta có khả năng tái sinh cực mạnh, chỉ cần giữ chúng ở trạng thái tốt
nhất. Người bạn có sẵn sức đề kháng, nó đóng vai trò thầy thuốc cho chính cơ thể
bạn. Còn thuốc men tốt nhất là thời gian nhằm nhấn mạnh cho ta thấy
bệnh tật nên phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt. Thời gian cũng là liều
thuốc an ủi cho tâm hồn.
Tôi có người
bệnh do trì hoãn việc điều trị căn bệnh cao huyết áp cuối cùng mang chứng bệnh
uremia, tốn hơn 180 triệu đồng cũng không khỏi bệnh, thật ra đối với chứng cao
huyết áp, nếu điều trị ngay từ đầu, ngày chỉ dùng 1 viên thuốc, 3 tháng nửa năm
sẽ khỏi, chứ chờ tới khi xảy ra xuất huyết não thì chẳng còn kịp nữa. Cũng giống
như đau tim, chỉ cần tiêm một mũi, nửa giờ sau trở lại bình thường, nếu trì
hoãn hơn 6 giờ mới nhập viện, hiệu quả sẽ kém, hơn 12 giờ thì vô phương cứu chữa.
Đó chính là lý do tại sao phải tranh thủ “thời gian vàng” cho điều trị. Giữ
tâm trạng bình ổn, thường xuyên đi bộ tập thể dục là việc làm hết sức đơn giản,
ai cũng có thế làm tốt. Theo nghiên cứu của chuyên gia Mỹ, tốn 1 đô la cho chi
phí phòng bệnh còn công hiệu hơn tốn 10 đến 100 đô la cho chi phí điều trị. Chỉ
cần bạn chịu khó “ăn uống hợp lý, thể dục đều đặn, cai thuốc bớt rượu, tâm trí ổn
định” bạn sẽ giữ được cân nặng vừa độ, không đau đầu bởi tỉ lệ cholesterol.
2. TU THÂN
Nhiều khi
chi phí lớn cho điều trị chỉ tại thiếu hiểu biết về giữ gìn sức khỏe mà ra.
Năm 2000,
chi phí điều trị của TQ đã lên tới 1.220 tỷ đồng chiếm 6,4% GDP. Chi phí to lớn
này một phần do cộng đồng thiếu hiểu biết về y học dự phòng gây nên, nếu được
đón nhận vài lời cảnh tỉnh vàng ngọc, biết đề phòng bệnh tật từ thuở ban đầu, sẽ
tiết kiệm nhiều phí tổn ko cần thiết.
2.1. 10 chữ
vàng ngọc dành cho bữa ăn hợp lý và dinh dưỡng: một, hai, ba, bốn, năm, đỏ,
vàng, xanh, trắng, đen
Xin giới
thiệu về nền tảng thứ nhất của bảo vệ sức khỏe là: ăn uống hợp lý điều
này giúp bạn không béo mà cũng không gầy, cholesterol vừa lượng, máu không quá
đặc…Thế nào gọi là ăn uống hợp lý? Hãy nhớ 10 chữ vàng ngọc trên đây.
Đó chính
là biện pháp ăn uống khoa học và hợp lý nhất trên thế giới.
2.1.1. Một
- Một bịch sữa chấn hưng một dân tộc
Người Nhật
có câu: “Một bịch sữa chấn hưng một dân tộc” nếu như bạn không thích sữa, sữa
chua, đậu nành, thì đơn giản lắm, chờ chết! Rốt cuộc thì cái gì là “một”. Tức
là mỗi ngày uống một bịch sữa. Cách ăn uống của người TQ tuy có nhiều ưu điểm,
song lại thiếu canxi trầm trọng, có thể nói hơn 90% người TQ thiếu canxi trong
bữa ăn. Thiếu canxi dẫn tới 3 hậu quả tác hại: một là đau khớp, loãng xương,
xương sống có gai, đau lưng, nhức mỏi chân tay và toàn thân, dễ sinh bệnh trầm
uất về già. Hai là tôm lưng, càng lớn tuổi thân hình càng co rút. Ba là dễ gãy
xương, bị té là gãy xương ngay. Chúng tôi từng gặp một người bệnh luôn bị cơn
ho và đau họng hành hạ, thậm chí đau cả khi không còn ho nữa, anh lo sợ mình bị
ung thư phổi, bác sĩ chụp hình mới phát hiện ra anh đã bị gãy tới 3 xương sườn
bởi những lần ho dữ dội. Khi nằm viện, y tá phụ anh trở mình, hơi sơ ý anh lại
gãy thêm một cây xương sườn nữa. Nói chung là loãng xương toàn thân, đó chính
là triệu chứng thiếu canxi trầm trọng.
Bình thường,
cơ thể con người cần 800mg Canxi, nếu khẩu phần ăn uống chỉ cung cấp được khoảng
500mg, có nghĩa là đang thiếu hụt 300mg, chỉ cần bổ sung bằng 1 bịch sữa, vừa đủ
cho 300mg. Nên uống sữa từ khi nào là tốt nhất? Bắt đầu uống từ khi 1 tuổi, suốt
đời đừng gián đoạn. Người Châu Âu sở dĩ có thân hình cao lớn khỏe mạnh, đa phần
là nhờ uống sữa. Ở châu Á có người Nhật, trước thế chiến thứ 2 người Nhật chỉ
có thân hình thấp bé. Nhưng hiện nay, độ cao của học sinh trung tiểu học của Nhật
cao hơn nhiều so với trẻ em cùng tuổi của Bắc Kinh, Quảng Đông và Phước Kiến.
Đó là vì sau năm 1945 chính phủ Nhật cung cấp cho mỗi học sinh một bịch sữa vào
bữa ăn trưa. Chỉ đơn giản mỗi bữa thêm 1 bịch sữa, thế hệ này sang thế hệ khác,
giờ đây người Nhật cao hơn hẳn so với người Trung Quốc, chẳng quá đáng khi nói
rằng “một bịch sữa chấn hưng một dân tộc”.
Viện mồ côi ở Anh từng tiến hành nghiên cứu, họ
chia trẻ mồ côi thành 2 nhóm, ăn uống như nhau, nhóm A thêm bịch sữa hàng ngày,
nhóm B thì không, chỉ khác nhau bấy nhiêu, tới 15 tuổi các em rời viện, nhóm em
uống sữa hàng ngày có độ cao hơn nhóm bên B là 2,8cm, làn da mịn màng, đôi mắt
sáng, tóc bóng láng, cơ bắp vạm vỡ, sáng dạ thông minh, khi người ta tới nhận
nuôi dưỡng, chọn toàn là em nhóm A. Qua đó cho thấy chỉ cần bổ sung sữa tươi đã
giúp thay đổi cân nặng, độ cao, trí tuệ của trẻ một cách công hiệu. Nếu ngày uống
2 bịch sữa, độ cao sẽ tăng tới 4,8cm
Nên uống sữa
vào khi nào là tốt nhất? Xin thưa, đó là ban đêm, trước khi đi ngủ, vì
hormone tăng trưởng (growth hormone) chỉ tiết ra vào ban đêm, chỉ cần cho trẻ uống
ly sữa thêm viên vitaminC và B tổng hợp, trẻ không những tăng chiều cao, khỏe mạnh,
còn có sức đề kháng tốt, tránh xa các chứng bệnh như cảm, viêm amygdalate, viêm
phổi, sốt…liều thuốc bổ dưỡng kia chỉ khoảng 3000 đồng/bịch.
2.1.2. Hai
- 250 G thức ăn chính giúp bạn giữ thân hình cân đối
Biện pháp
giảm cân thời nay muôn màu muôn vẻ, nào kem nào thuốc…thật ra cần chi dùng thuốc
để giảm cân, chỉ cần biết cách khống chế thức ăn chính.
Hãy hấp thụ
250-350g thức ăn carbohydrate, tương đương với 300-400g thức ăn chính, tất
nhiên con số này không thể cố định, mà điều chỉnh tùy theo công việc và con người
cụ thể. Thí dụ: đối với những người làm công việc lao động nặng nhọc, mỗi bữa cần
tới 700-800g thức ăn chính. Ngược lại, nếu là chị em phụ nữ, đã khá béo lại làm
toàn công việc nhẹ thì chỉ cần 100g thức ăn chính cũng đủ. Khống chế thức ăn
chính là biện pháp điều tiết cân nặng lý tưởng nhất.
Ở Ý có vị
nhạc sĩ nổi tiếng nặng tới 151kg, bác sĩ đã giúp ông giảm cân xuống còn 90kg
chính bằng biện pháp điều tiết thức ăn chính. Tôi cũng từng điều trị cho một
người bệnh, anh ta cao 1,49m và nặng 99kg, thông qua biện pháp này, tháng đầu
tiên ngày chỉ ăn hơn 100g, sau đó duy trì ngày 150g thức ăn chính, kết quả anh
ta đã giảm được 33kg trong vòng 1 năm, cho thấy biện pháp điều tiết thức ăn
chính là cách giảm cân công hiệu và đơn giản nhất. Hãy uống canh trước bữa ăn.
Đây là biện pháp có được qua nhiều năm nghiên cứu của các nhà khoa học ở Mỹ.
cách này giúp hạ thấp sự phần khích của thần kinh trung khu khống chế sự thèm
ăn của não, giảm mức độ thèm ăn qua đó hạn chế 1/3 số lượng ăn.
Đối với một
số thuốc giảm cân bày bán trên thị trường, tuy cũng chứa thành phần hạn chế mức
độ thèm ăn, song lại có hại cho tim mạch. Nếu không có canh, có thể chế nước
sôi lên rau xanh, uống thay canh. Điều này chắc chắn giúp bạn giảm cân. Đừng
bao giờ uống canh sau khi ăn, tại sao? Vì canh sẽ làm dạ dày đã no của bạn
thêm căng, cộng thêm với những thứ thức ăn trong bụng, chỉ khiến bạn tăng cân
và ngày càng mập lên.
+ Tóm lại,
bạn muốn lên cân, hãy uống canh sau bữa ăn, muốn giảm cân hãy đảo ngược thứ tự
trên. Đơn giản lắm phải không?
+ Thứ hai,
giảm tốc độ ăn. Đừng ăn một cách vội vã, hãy kéo dài bữa ăn từ 10 phút thành 20
phút, hoặc nửa tiếng, nhai kỹ mới nuốt, ăn chậm, lượng ăn sẽ giảm.
+ Thứ ba,
nhai là điều quan trọng. Qua kiểm tra của điện não đồ, khi cơ nhai vận động, lượng
máu trong não cũng tăng, tránh thiếu máu não, đồng thời còn giúp phòng chống
căn bệnh Azheimer’s Disease. Nhất là người lớn tuổi, nên siêng nhai thức ăn. Có
hàm răng khỏe, cần tranh thủ ăn những thứ có độ nhai, giúp tăng lưu lượng máu
trong não, qua đó tránh được căn bệnh.
+ Thứ tư: ăn nhiều vào bữa sáng và bữa trưa, tối
ăn ít hơn cũng giúp giảm cân.
Tóm lại, chỉ
cần làm đúng theo 4 điều sau: uống canh trước bữa ăn, giảm tốc độ ăn, tranh thủ
nhai kỹ, bớt cơm tối, cân nặng của bạn chắc chắn sẽ giảm. Nhắc tới việc nhai,
người lớn tuổi có thể nhai nhiều kẹo chewing gum, nếu hết răng nên đi trồng
răng giả. Tránh bị bệnh nha chu, phải giữ tốt vệ sinh răng miệng, đánh răng vào
sáng tối và sau bữa ăn, giữ cho hàm răng chắc khỏe. Trẻ em giữ vệ sinh răng miệng
sẽ giúp giảm bớt bệnh cảm, phong thấp nhiệt và bệnh tim. Theo nghiên cứu cùa Quảng
Đông và Hải Nam về bệnh tim dạng phong thấp cho thấy: chỉ cần đánh răng thật sạch
trước khi ngủ, sẽ giúp trẻ giảm bớt 50-80% bệnh cảm, giảm tỉ lệ mắc bệnh phong
thấp và bệnh tim.
Đối với người
lớn tuổi và người béo phì, ngoài việc phải khống chế cân nặng, còn phải thường
xuyên massage vùng bụng. Cách massage như sau: bôi dầu gió lên bàn tay, massage
vùng bụng thuận theo chiều kim đồng hồ, từ diện hẹp ra diện rộng, dùng sức từ
nhẹ tới mạnh, cho tới làn da hơi đỏ, lòng bàn tay cũng hơi đỏ, sau khi massage,
vùng bụng sẽ có cảm giác chuyển động bên trong, điều trị luôn căn bệnh táo bón
kinh niên của người lớn tuổi, đồng thời giúp tiêu mỡ và tăng hoạt động của đường
ruột.
2.1.3. Ba -
ba phần chất đạm giúp phụ nữ phương Tây trường xuân
Con người ta
không thể chỉ ăn chay, hoặc toàn ăn thịt, hấp thụ chất đạm phải vừa lượng, khoảng
3-4 phần là đủ.
Ba có nghĩa
là ba phần chất đạm. Con người ta không thể chỉ ăn thịt hoặc chỉ ăn chay, song
chất đạm hấp thụ cũng nên vừa phải, không quá nhiều hoặc quá ít. Ba bốn phần là
thích hợp nhất. Một phần gồm 50g thịt nạc, hoặc một quả trứng gà to, hoặc 100g
đậu hũ, hoặc 100g tôm cá, hoặc 100g thịt gà, vịt, hoặc 25g đậu nành.
Ngày ăn ba phần
chất đạm. Thí dụ: sáng nay đã ăn một quả trứng chiên, bữa trưa nên ăn thêm một
món thịt xào khổ qua, chiều ăn 100g đậu hũ hoặc ăn 100g cá. Thế là vừa đủ ngày
ba phần chất đạm. Vì hấp thụ quá nhiều chất đạm sẽ ảnh hưởng tới tuổi
thọ. Cơ thể một khi chứa quá nhiều chất acid amino, sẽ bài tiết ra đường tiểu, ảnh
hưởng xấu tới quả thận. Chất đạm quá nhiều cũng ảnh hưởng tới chức năng tiêu
hóa, khiến đường ruột tích tụ quá nhiều chất độc tố. Chất đạm quá ít cũng chẳng
hay, một thầy tu do thiếu dinh dưỡng về chất đạm nên đã dẫn tới chứng bệnh
Parkinson’s Disease. Bác sĩ phải cho ông tiêm acid amino vào tĩnh mạch, sau khi
ra viện, ông vẫn tiếp tục không ăn không uống, cuối cùng chết vì suy dinh dưỡng.
Việc hấp thụ
chất đạm và ngũ cốc của cơ thế phải theo một tỉ lệ nhất định. Kết cấu của răng
cũng có tỉ lệ tương ứng. Chúng ta có 32 chiếc răng, trong đó 4 chiếc răng nanh
dùng để gặm thịt, 28 chiếc răng cửa và răng hàm để nghiền rau quả và chất bột,
với hàm ý nên lấy thức ăn chay là chủ yếu. Cọp chỉ có răng nanh, nên toàn ăn thịt,
bò và dê chỉ có răng cửa và răng hàm nên ăn toàn loài cỏ. Chỉ có con người là động
vật ăn tạp, nên không thể ngày nào cũng ăn thịt, bạn có phải là cọp đâu? Song
cũng không nên toàn ăn chay, vì đâu phải là bò dê đâu? Qui luật thiên nhiên đã
nói lên điều đó! Vậy thì chất đạm nào là tốt nhất? Xin thưa chất đạm của cá là
tốt nhất! Những nơi thích ăn cá, như Alaska người dân nơi đó ăn rất nhiều cá,
nên cũng chậm bị xơ cứng động mạch, ít khi mắc chứng bệnh nhồi máu cơ tim và
tai biến mạch máu não.
Loại chất đạm
thực vật nào tốt nhất? Đậu nành, chất đạm đậu nành chẳng những là thức ăn lành
mạnh, nhất là đối với phụ nữ vì nó giúp giảm nhẹ triệu chứng tiền mãn kinh. Đối
với phụ nữ Phương Đông, giai đoạn trước 50 tuổi rất tốt, sau đó chất lượng sống
bắt đầu xuống dốc trầm trọng. Tại sao? Đó là hậu quả của tiền mãn kinh, khi đó
huyết áp của chị em lúc cao lúc thấp, lúc thì mặt đỏ, lúc thì mặt xanh, lúc thì
hồi hộp, lúc thì ra mồ hôi, người trở nên nóng tính, đó chính là triệu chứng hỗn
hợp của tiền mãn kinh. Còn phụ nữ Âu Mỹ thì sao? Họ chẳng sao cả, dù đã
50,60,70,80 đường nét vẫn cân xứng, nhiều phụ nữ hơn 80 tuổi còn lái xe, đi
bơi, thậm chí còn nhảy cầu khi bơi. Phụ nữ Phương Đông một khi bước qua ngưỡng
cửa 50, thân hình bắt đầu mập, huyết áp tăng cao, bị chứng loãng xương, cơ thể
nhanh chóng suy sụp. Nguyên do vì thiếu bổ sung estrogenic hormone, người
phương Tây rất chú ý bổ sung thành phần hormone này, trong khi đó đậu này mang
tác dụng estrogenic hormone thiên nhiên, giúp chị em giảm bớt triệu chứng hỗn hợp
tiền mãn kinh.
2.1.4. Bốn -
Bốn câu nói liên quan tới sống lâu sống khỏe
Xin các bạn
nhớ kỹ, mỗi bữa ăn chỉ nên no bảy tám phần, đó là bí kíp đơn giản giúp bạn sống
lâu!
Bốn có nghĩa
là có thô có tinh, không ngọt không mặn, có thể ăn từ ba bốn đến năm bữa ăn
nhưng mỗi bữa chỉ nên ăn no khoảng 70 đến 80%.
Thế nào là có
thô có tinh? Đó là lương thực chưa chế biến và đã qua chế biến. Thành phần
dinh dưỡng của hai loại lương thực trên đều không toàn diện. Nên đòi hỏi phải
phối hợp lẫn nhau, để bổ sung dinh dưỡng cho nhau. Đó chính là kết cấu thực phẩm
lý tưởng nhất. Một tuần lễ ăn 3, 4 lần mì, bắp, khoai lang rất tốt cho sức khỏe.
Không ngọt
không mặn: Nghĩa là không ăn toàn là đồ ngọt, vì đường chẳng chứa các thứ
dinh dưỡng khác, đừng ăn quá nhiều ngọt. Còn chữ mặn thì phức tạp hơn, lý tưởng
nhất là ngày hấp thụ khoảng 6g muối. Thói quen ăn muối của người TQ có thể chia
làm 4 kiểu: Kiểu Quảng Đông (gần giống với cách ăn của người Việt), ngày ăn muối
khoảng 6-7g rất lạt, là kiểu hấp thụ muối tốt nhất, hai là kiểu Thượng Hải:
ngày ăn muối 8-9g thích cho thêm chút đường, nên không quá mặn, cũng tốt. Kiểu
Bắc Kinh: ăn muối 14-15 g mỗi ngày, quá nhiều nên giảm bớt 1/3 hoặc một nửa, kiểu
Đông Bắc ăn muối nhiều nhất, ngày 18-19g nên họ bị chứng bệnh cao huyết áp và
tai biến mạch máu não. Kiểu Quảng Đông bị bệnh ít nhất, nguyên nhân tuy nhiều,
song ít muối là nhân tố quan trọng. Tuy chỉ có 1/3 số người dị ứng với muối
song nhìn chung, bữa ăn của người TQ còn thiên về nhiều muối. Chỉ có người Quảng
Đông và Thượng Hải khá hơn.
Xin nêu một
thí dụ ngược: cư dân Hokkaido ở Nhật xưa kia có thói quen ăn cá mặn, ngày hấp
thụ hơn 30g muối, cuối cùng họ được mệnh danh là “vương quốc ung thư dạ dày và
tai biến mạch máu não”, nguyên nhân chính là ăn quá nhiều muối. Từ khi sử dụng
tủ lạnh đến nay, cư dân biết trữ thức ăn bằng tủ lạnh, không cần ướp muối, tỉ lệ
mắc bệnh ung thư dạ dầy và tai biến mạch máu não giảm xuống rõ rệt, qua đó cho
thấy ảnh hưởng của thức ăn nhiều muối đáng sợ biết bao!
Theo điều tra cho thấy, ở tỉnh Hà Bắc và Bắc
Kinh là hai địa phương phát sinh nhiều chứng bệnh cao huyết áp và tim mạch,
chuyên gia phân tích cho rằng: điều này liên quan nhiều tới hấp thụ quá liều lượng
muối và thói quen chuộng ăn mặn. Ba bốn năm lần: đó là số lần ăn
trong ngày, có người ăn ngày 2 lần, làm như vậy không nên, nhất là tuổi học
trò, ngày hai bữa sẽ ảnh hưởng tới kết quả thi cử và thành tích học tập. Những
ai ngày chỉ ăn 2 bữa, tới 11 giờ trưa, lượng đường trong máu của cơ thể bắt đầu
giảm xuống, ảnh hưởng tới trí nhớ, tinh thần thiếu tập trung, khả năng tư duy
cũng bị hạn chế. Cứ thế tiếp diễn, thành tích sẽ chẳng bao giờ khá lên. Vì thế
chính phủ qui định học sinh cấp tiểu học và phổ thông không được bỏ bữa ăn
sáng. Còn tuổi trung niên bỏ bữa ăn sáng, dễ mắc chứng bệnh, nhất là bệnh tiểu
đường, gan nhiễm mỡ, mỡ trong máu cao và bệnh nhồi máu cơ tim. Nên tuyệt đối
không nên bỏ bữa ăn sáng. Tốt nhất ngày ăn ba đến bốn bữa, nếu điều kiện
cho phép, nên chia làm nhiều bữa ăn với số lượng ít.
Người lớn tuổi
sau khi về hưu, nếu có điều kiện, nên chia năm lần ăn trong ngày, vì số lần ăn
nhiều và lượng ít sẽ giúp hạ thấp sự dao động của đường máu và triglyceride, bớt
gánh nặng cho đường ruột, có ích cho việc giảm cân. Ngày ăn năm bữa, không phải
càng ăn càng nhiều, mà phải chú ý khống chế liều lượng, nhiều bữa đều với lượng
ít, sẽ giúp bạn phòng chống tốt những căn bệnh tiểu đường, gan nhiễm mỡ, cao mỡ
máu và nhồi máu cơ tim. Phải sắp xếp năm bữa ăn sao cho thật hợp lý? Thí dụ:
tăng một bữa vào buổi sáng, tăng một bữa vào chiều 4-5 giờ, như bữa điểm tâm. Bữa
tối ăn trễ một chút, song tổng số lượng ăn trong ngày không đổi. Tuyệt đối đừng
tăng hoặc ăn càng nhiều. Tôi muốn nhấn mạnh về quan niệm ăn bảy tám
phần no. Vì điều này giúp các bạn thêm tuổi thọ.
Tự cổ chí kim, biện pháp sống lâu không dưới vài trăm cách. Nhưng thường
không hiệu quả. Biện pháp sống lâu thật sự hữu hiệu chỉ có 1 cách, chính là “bữa
ăn nhiệt lượng thấp”. Nói trắng ra chính là mức độ ăn no khoảng 70-80% thì
thôi. Đó là biện pháp sống thọ được người xưa người nay, người Á người Âu đều
công nhận.
Các nhà khoa
học của Mỹ từng tiến hành nghiên cứu như sau: cho 100 con khỉ ăn uống tùy
thích, ngoài ra cho 100 con khác ăn no chỉ khoảng 70-80% cung cấp khẩu phần ăn
với số lượng nhất định. Kết quả sau 10 năm, 100 con nhóm trước mập lên, nhiều
con bị bệnh cao mỡ máu và cao huyết áp, tử vong tới một nửa. Còn nhóm khỉ ăn
theo định lượng, vẫn khỏe và cân đối, tinh thần tốt, ít bệnh tật. 10 năm chỉ chết
có 12 con. Nay còn tiếp tục nuôi dưỡng, qua đó chứng minh tất cả khỉ tuổi thọ
cao đều chỉ ăn no khoảng 70-80%.
Đông y có câu
nói như sau: muốn cơ thể bình an, luôn giữ ba phần là cái đầu lạnh, bụng đói và
đôi chân phải ấm. Có vị chuyên gia của Mỹ nổi tiếng, từng viết trên hơn 100 tựa
sách, đến TQ giảng bài, có lần nhân dịp toàn thế giới bước sang thế kỷ 21, ông
gửi lời chúc tới mọi người và tặng cho khán thính giả hai câu quan trọng, theo
lời ông là tốt hơn cả bất kỳ toa thuốc nào trên thế gian.
Câu thứ nhất là chỉ ăn no khoảng 7-8 phần, nghĩa
là khi anh rời bàn ăn còn chưa no, còn muốn ăn nữa.
Câu thứ hai
là lên lầu, đi bộ và chạy chậm, nghĩa là ra ngoài nên đi bộ, lên lầu bằng thang
bộ, vì đi bộ là thể dục tốt nhất trên thế giới, mà chỉ cần siêng tập thể dục, đủ
giúp bạn tránh xa các chứng bệnh tiểu đường, tim mạch và cao huyết áp.
2.1.5. Năm -
500G rau quả giảm 50% nguy cơ mắc bệnh ung thư
Biện pháp chống
ung thư tốt nhât là thường xuyên dùng rau quả tươi. Vì chúng có tác dụng đặc biệt
là giảm 50% căn bệnh ung thư.
Cuộc đời đau
khổ nhất là mắc chứng bệnh ung thư, nhất là giai đoạn cuối của chứng bệnh đó.
Muốn phòng chống căn bệnh đó, biện pháp tốt nhất là tranh thủ hấp thụ rau quả
tươi. Thức ăn loại này giúp giảm hơn 50% khả năng mắc bệnh. Trước đây, huyện
Lâm ở tỉnh Hà Nam là nơi có tỉ lệ người mắc bệnh ung thư thực quản cao nhất thế
giới. Từ khi cho bổ sung cho cư dân nơi đó một lượng vitamin, rau quả tươi và
nguyên tố selenium, tỉ lệ người mắc bệnh ung thư thực quản đã giảm xuống một
cách rõ rệt.
Cho nên, 500g
rau quả phân theo tỉ lệ 8 phần là rau, 2 phần là trái cây. Ăn thường xuyên sẽ
giúp phòng chống ung thư.
2.1.6. Đỏ - Ăn
một quả cà chua hàng ngày
Mỗi ngày một
quả cà chua, giảm 45% khả năng mắc bệnh tiền liệt tuyến.
Đỏ chỉ màu đỏ
của quả cà chua, nên ăn một quả cà chua mỗi ngày. Nhất là nam giới, nếu chịu
khó ăn đều đặn, sẽ giảm khả năng mắc bệnh tiền liệt tuyến tới 45%. Người khỏe mạnh
nếu uống chút rượu nho đỏ, hoặc rượu nếp, cũng có tác dụng phòng chống bệnh xơ
cứng động mạch, nhưng đừng quá 50-100ml, tuyệt đối không nên quá chén, nếu
không sẽ hại cho sức khỏe. Một thống kê cho thấy 50% kẻ phạm tội, 50% tai nạn
giao thông, 25% người mắc bệnh đều liên quan tới rượu. Men rượu là tội phạm đi
đầu.
Tổ chức Y tế
thế giói có khẩu hiệu như sau: rượu càng ít, càng tốt. Nhưng nếu sức khỏe bình
thường, không có bệnh tim, cũng cho phép uống chút ít rượu nho đỏ.
Khi tâm trạng
ủ rũ, ăn chút ớt đỏ có tác dụng cải thiện. Ớt đỏ có tác dụng cải thiện tâm trí,
giảm nhẹ mối lo.
2.1.7. Vàng -
Rau quả màu vàng và màu đỏ giàu chất Carotene
Bổ sung
vitamin A giúp trẻ em tăng cường sức đề kháng, sáng mắt người cao tuổi.
Khi cơ thể
thiếu canxi và vitamin A sẽ có biểu hiện ra sao?
Trẻ con dễ bị
cảm, lên cơn sốt, viêm amygdalate, người trung niên dễ mắc bệnh ung thư, xơ cứng
động mạch, người cao tuổi thì bị hoa mắt, thị lực kém. Chỉ cần bổ sung đầy đủ
vitamin A, sẽ giúp trẻ con tăng sức đề kháng, người già mắt sáng, giữ gìn được
võng mạc mắt. Thức ăn giàu vitamin A gồm: cà rốt, dưa hấu, khoai lang, bắp già,
bí đao, ớt đỏ hoặc những loại rau quả màu vàng và đỏ…
2.1.8. Xanh -
Uống trà, nhất là trà xanh
Uống trà giúp
kéo dài tuổi thọ, giảm bệnh ung bướu, xơ cứng động mạch, đó là điều khẳng định.
Trà là thứ tốt nhất trong mọi thức uống, còn trà xanh lại là loại trà tốt
nhất trong mọi loại trà. Trà xanh chứa gốc tự do (free radical) chống oxy hóa,
hạn chế lão hóa, càng uống trà nhiều, con người càng trẻ ra. Có lần tôi đến
thăm núi Vũ Di (Phước Kiến), có nông dân trồng trà cho biết: hãy uống trà nơi
chúng tôi, nơi chúng tôi nhiều người trà thọ, lạ chưa, họ không gọi người cao
tuổi là trường thọ, mà gọi là trà thọ. Dù sao, uống trà cũng giúp kéo dài tuổi
thọ, giảm ung bướu và xơ cứng động mạch, đó là điều có thể khẳng định.
2.1.9. Trắng
- Bột lúa mạch
Cháo bột lúa
mạch chẳng những giúp hạ Cholesterol, giảm triglyceride còn có tác dụng giảm
cân cho người bệnh tiểu đường, nhất là thông đại tràng, điều trị táo bón, người
lớn tuổi phân khô, khi đi cầu nếu quá gượng sức sẽ xảy ra tai biến mạch máu
não, nên dùng cháo bột lúa mạch để trị táo bón.
Bột lúa mạch
có màu trắng, bà That-chơ, nguyên Thủ tướng Anh vốn bị chứng cao cholesterol,
nhưng bà ta không dùng thuốc, chỉ ăn bánh mỳ làm bằng lúa mạch vào mỗi buổi
sáng.
Ở Bắc Kinh có nhiều công nhân, bệnh nhân cũng ăn cháo lúa mạch mỗi buổi
sáng. Cách nấu thật đơn giản, dùng nước sôi nóng chín 50g bột lúa mạch. Hàng
tháng không tốn kém là bao, Vì ăn chén cháo lúa mạch bạn sẽ bớt ăn 50g các thức
ăn chính khác như cơm, cháo…
Chỉ cần ăn
liên tục, bạn sẽ thấy công hiệu. Nhất là đối với người bệnh tiểu đường, vì cháo
lúa mạch giúp hạ cholesterol, giảm triglyceride, giảm cân. Đặc biệt còn có tác
dụng trị táo bón, thích hợp cho người lớn tuổi phân khô khó đi cầu, tránh gượng
sức gây tai biến mạch máu não.
2.1.10. Đen -
Nấm mèo đen
Nấm mèo đen
được thí nghiệm khoa học chứng minh có tác dụng giảm độ kết dính của máu.
Đen ở đây là
nấm mèo đen. Có tác dụng giảm độ kết dính của máu. Bệnh nhân to béo nên ăn nhiều
nấm mèo đen, để giảm độ đậm đặc của máu, để nồng độ máu loãng hơn, sẽ tránh được
khối máu kết tụ dẫn tới tai biến mạch máu não. Cũng hạn chế phần nào căn bệnh
nhồi máu cơ tim.
Hiện nay có
nhiều người bị chứng Azheimer’s Disease, tức bệnh ngây dại của người lớn tuổi,
thật ra giữa bệnh này với bệnh liệt nửa người khác nhau ra sao?
Nguyên nhân gây liệt nửa người là một mạch máu đột nhiên bị tắc nghẽn, vỡ
ra và gây nên tai biến mạch máu não. Còn bệnh ngây dại là mao mạch nhỏ bị tắt
nghẽn dần, cuối cùng làm hỏng cả não, mất hết trí nhớ, nguyên nhân gây bệnh đều
do nồng độ máu quá đặc mà ra!
Nấm mèo đen rất
có công hiệu cho căn bệnh máu đặc. Ngày ăn chừng 5-10g, một cân nấm mèo đen có
thể ăn khoảng 50-100 ngày. Ngày ăn 1 lần với số lượng ít, nấu canh hay làm đồ
ăn cũng được cả, đó là một sự phát hiện hết sức ngẫu nhiên của bác sĩ ở Mỹ.
Một hôm, có bệnh
nhân người Hoa tới khám, bác sĩ hỏi: Hôm nay anh có uống quá liều thuốc chăng?
Người bệnh trả lời là không. Tại sao độ đông đặc của máu anh đột nhiên giảm xuống?
chắc chắn là uống thuốc quá liều! Ồ, tôi không có thật mà!
Vậy thì lạ đấy, anh gần đây ăn những thứ gì? Hôm qua tôi đến phố Hoa kiều
bên Canada dùng bữa, có thịt heo, trứng gà và nấm mèo đen. Bác sĩ nghĩ, thịt và
trứng gà đều không có tác dụng trên, điều còn lại là nấm mèo đen. Thế là cho bệnh
nhân thử lần nữa, quả nhiên hữu hiệu.
Cuối cùng ông
Bác sĩ nghiên cứu phát hiện: hóa ra nấm mèo đen có tác dụng giảm nồng độ máu.
Sau khi ông bác sĩ đăng bài báo cáo nghiên cứu, các nơi như Đài Loan, Hồng Kong
đều áp dụng, cuối cùng trung tâm tim phổi Bắc Kinh cũng bước vào nghiên cứu nấm
mèo đen. Kể cả thỏ và chuột sau khi dùng nấm mèo đen cũng hạ thấp được độ đặc của
máu, có lần tôi đi khám bệnh cho một người, người này kinh tế rất khá, mắc chứng
bệnh nhồi máu cơ tim, nghẽn mạch máu, phải tới Mỹ làm phẫu thuật đặt ống thông
tim, tiếc rằng bên Mỹ chưa kịp sắp xếp lịch phẫu thuật cho ông, yêu cầu ông
tháng sau trở lại, trong khi chờ đợi ông đã dùng thử một phương thuốc dân gian:
10g nấm mèo đen, 50g thịt nạc, 3 lát gừng, 5 hột táo đen, 6 chén nước, sắc với
lửa vừa, thành hai chén, cho chút bột ngọt, muối, ngày ăn 1 lần, 45 ngày sau
ông quay về Mỹ, bác sĩ cho chụp hình kiểm tra, thấy mạch máu đã thông, khối máu
cũng tan. Tuy tôi chưa từng xem phim chụp và bệnh án của ông, song tôi thấy ông
kể lại chuyện này với thái độ hết sức chín chắn. Tóm lại, nấm mèo đen được thử
nghiệm cho thấy có công hiệu đối với giảm độ đặc của máu, chỉ cần dùng 5-10g
hàng ngày là đủ.
2.2. Bạn muốn
khỏe đẹp và thông minh ư ? Hãy kiên trì đi bộ
Loài người tốn
hơn một triệu năm để chuyển hóa từ vượn thành người, toàn bộ kết cấu của cơ thể
đều nhằm phục vụ cho việc đi bộ, cho nên môn đi bộ là môn thể thao tốt nhất
trên thế giới.
Xin bàn tới nền
tảng thứ hai của sức khỏe đó là tập thể dục điều độ, đây là nhân tố hết sức
quan trọng cho giữ gìn sức khỏe. Ông tổ của Tây Y là Hippocrates từng nói: ánh
nắng, không khí, nước và vận động là nguồn gốc của sự sống và sức khỏe. Câu nói
này đã lưu truyền được hơn 2400 năm. Vậy bạn muốn có sức khỏe và sự sống hãy đừng
xa rời bốn nhân tố trên. Qua đó cũng cho thấy thể dục cũng quan trọng như ánh nắng
mặt trời.
Chúng ta đều
biết Hy Lạp là quê hương của phong trào thể thao Olympic, trên núi của nước Hy
Lạp cổ xưa, có khắc những chữ như sau: Bạn muốn trở thành người khỏe và đẹp
không? Vậy hãy kiên trì chạy bộ nhé! Ý nói rằng, chạy bộ giúp người ta khỏe,
thông minh và có đường nét thân hình tuyệt đẹp!
Xin kể cho
các bạn một câu truyện về “bác sĩ sói”.
Xưa kia trong khu rừng nọ có bầy sói và nai sống chung, để bảo vệ an toàn cho
nai, thợ săn đã giết hết bầy sói. Tưởng chừng số nai sẽ sống thật yên ổn và khỏe
mạnh, nào ngờ sự thật chẳng như ý muốn, chỉ vài năm sau nai do không lo bị sói
tấn công, sống vô cùng an nhàn, suốt ngày ngủ trên thảm cỏ, phơi nắng, ăn ngủ
thoải mái, bầy nai mập dần, mắc phải nhiều căn bệnh như: mỡ gan, máu cao, bệnh
tim…Do chết sớm, bầy nai ngày càng ít, chẳng lẽ mặc chúng tự tiêu diệt chăng?
Đi đâu tìm bác sĩ suốt ngày chăm sóc chúng?
Cuối cùng suy đi nghĩ lại, thợ săn quyết định thả một bầy sói vào khu rừng,
thế là lại bắt đầu cuộc sống săn đuổi chống chạy giữa bầy sói và bầy nai như
xưa. Nai đã sống rất khỏe mạnh như trước. Hóa ra chính trong quá trình rượt đuổi,
bầy nai được rèn luyện cơ thể và sức lực, từ đó tránh được nhiều khả năng bệnh
tật.
Thế giới tự
nhiên đã huyền diệu như thế đó, chính quá trình cạnh tranh lẫn nhau, khả năng
giữa nai và sói đều được nâng cao. Tách xa vận động của sự sống chỉ mang lại hậu
quả không tốt. Cho nên, đứng về góc độ này, bầy sói đã trở thành bác sĩ tốt nhất
của bầy nai.
Vậy thế nào mới
là môn thể thao tốt? Đó là môn đi bộ chứ chẳng phải là golf, bowling hoặc bơi lội.
Đi bộ mới là môn thể thao tốt nhất trên thế giới.
Tôi xin nhấn
mạnh một điều: bệnh xơ cứng động mạch có biện pháp phòng chống, vì căn bệnh có
thể diễn biến từ không tới có, từ nhẹ tới nặng, song cũng có thể đi ngược từ nặng
tới nhẹ, từ có thành không! Nhớ hồi còn là sinh viên, thầy giáo của tôi từng
nói: khi động mạch bị xơ cứng thì chẳng còn cách cứu a. Nhưng thời gian gần
đây, giới khoa học đã chứng minh rằng, xơ cứng động mạch là một quá trình có thể
xoay chuyển ngược không thành có hoặc có thành không! Tuy chưa thể triệt tiêu
hoàn toàn, song vẫn bớt được phần nào.
Đi bộ chính
là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất giúp mềm hóa trạng thái xơ cứng của
động mạch! Hơn nữa, môn đi bộ cũng rất tốt cho ổn định huyết áp, hạ cholesterol
và giảm cân. Có điều phải chú ý là: thể thao quá sức cũng có nguy cơ dẫn tới đột
quỵ, rất nguy hiểm. Đi bộ là thích hợp nhất cho sức khỏe mọi người.
Đi bộ như thế
nào mới có ích?
Qua theo dõi
những bài báo viết về người cao tuổi, tôi được biết bà Lôi Khiết Kình, 96 tuổi
có sở thích là đi bộ hàng ngày. Ông Trần Lập Phu thọ đến 101 tuổi cũng có thói
quen thường xuyên đi bộ.
Ngôi chùa Phổ Độ ở cửa Đông Hoa (Bắc Kinh) có vị thầy tu nghèo, hàng tháng
được chính phủ chu cấp 100 ngàn đồng. Ông thích mỗi buổi sáng cầm gậy đi từ cửa
Đông Hoa tới cửa Kiến Quốc, sau đó quay lại, tổng cộng tốn hơn 2 giờ, một năm bốn
mùa đều không thay đổi. Bên cạnh chùa cũng có rất nhiều nhà cửa cao sang, sống
trong đó toan là những vị có tiếng tăm, nhưng vài chục năm đã trôi qua, nhiều
người đã không biết đi về đâu, chỉ còn lại lão hòa thượng kia năm nay đã hơn 96
tuổi vẫn sống tốt. Nếu xét về dinh dưỡng và điều kiện sống thì chẳng có gì là đầy
đủ và thoải mái cả, có chăng chỉ là cầm gậy đi bộ hàng ngày hơn 2 tiếng đồng hồ.
Chỉ kiên trì một cách đơn giản như vậy mà nay vẫn sống thật tốt và khỏe.
Vậy thì nên
đi bộ như thế nào mới là tốt? Thật ra chỉ gói gọn trong ba chữ đó là ba, năm, bảy.
“Ba” nghĩa là
mỗi lần trên 3.000 m và trên 30 phút.
“Năm” là hàng tuần ít nhất tập thể dục 5 lần. “Bảy” là thể dục phải đều
đặn và vừa phải. Quá độ sẽ mang lại hậu quả xấu. Thế nào gọi là vừa phải? Sự
trao đổi oxy khi tập phải giữ ở mức tổng số của nhịp đập tim cộng với tuổi tác
của bạn bằng 170. Thí dụ: Bạn ở độ tuổi 50, nên tập tới mức nhịp tim là 120 cả
hai cộng lại bằng 170. Nếu là tuổi 60 thì tập tới nhịp tim đạt 110 . Tập như vậy
ta gọi là trao đổi oxy, nếu như sức khỏe tốt, có thể tập hơn con số này, còn sức
khỏe kém thì ít hơn con số này. Nói chung, phải liệu sức mà tập.
Các số liệu
thử nghiệm gần đây cho thấy: chia người cao tuổi thành hai nhóm, nhóm A mỗi
ngày đi bộ bình quân 4,2km. Nhóm B cơ bản không đi bộ kết quả cho thấy tỉ lệ tử
vong và mắc chứng bệnh nhồi máu cơ tim của nhóm A thấp hơn nhóm B tới 60%. Qua
đó cho thấy hiệu quả của việc đi bộ thật là tuyệt diệu! Hãy kiên trì đi bộ nhé
các bạn, biện pháp này giúp thay thế nhiều sản phẩm bảo vệ sức khỏe!
Uống sữa tốt
nhất là ban đêm, trước khi đi ngủ, vì hormone tăng trưởng (growth hormone) chỉ
tiết ra vào ban đêm, chỉ cần cho trẻ uống ly sữa thêm viên vitaminC và B tổng hợp,
trẻ không những tăng chiều cao, khỏe mạnh, còn có sức đề kháng tốt, tránh xa
các chứng bệnh như cảm, viêm amygdalate, viêm phổi, sốt…
Có mẹ nào cho
uống như thế này chưa? Pha sữa với Vitamin C và B có được không nhỉ?
2.3. Tập thái
cực quyền không chút tốn kém, nhưng tác dụng hữu hiệu hơn cả dụng cụ thể thao
hiện đại
Tôi thật sự
thán phục trí tuệ của người Trung Quốc, vì môn thái cực quyền không tốn tiền bạc
lại tốt cho sức khỏe hơn hẳn dụng cụ thể thao hiện đại nhất!
Ngoài đi bộ
ra, còn có môn thể thao rất tốt đáng cổ vũ, đó là môn Thái cực quyền. Đây là
môn thể thao mang tính đặc thù, trong nhu có cương, âm dương kết hợp.
Công dụng tốt
nhất của môn Thái cực quyền là cải thiện hệ thống thần kinh, những người tập từ
3 năm trở lên có khả năng cân bằng rất tốt, dù chân chạm phải vật gì cũng không
dễ vấp ngã.
Nghiên cứu của hiệp hội thể thao người già ở Mỹ
về môn Thái cực quyền có kết quả như sau: họ chia người cao tuổi thành hai
nhóm, nhóm A tập toàn dụng cụ thể thao, tập nở cơ bắp. Nhóm B thì không tốn đồng
xu, chỉ tập Thái cực quyền, sau đó so sánh kết quả, nhóm B tỏ ra có khả năng
cân bằng tốt hơn, bộ óc khỏe, đi đường ít bị té, tỉ lệ gãy xương do bị té giảm
hơn 50%. Cuối cùng người Mỹ có được 1 kết luận, tỏ lời thán phục trí tuệ của
người Trung Quốc, vì đã sáng tạo ra Thái cực quyền, môn thể dục không tốn tiền
lại công hiệu hơn cả dụng cụ thể thao hiện đại nhất. Đúng vậy, qua chứng minh của
khoa học, Thái cực quyền thật sự có công dụng tốt. Cho nên muốn có sức khỏe tốt,
một là siêng đi bộ, hai là tập Thái cực quyền.
2.4. Cai thuốc
lá, bớt uống rượu
Thuốc lá:
không hút, nếu hút cũng không quá 5 điếu/ ngày
Rượu: không uống,
nếu uống không nên quá 15ml/ngày
Cai thuốc, bớt
rượu chính là nền tảng thứ ba của sức khỏe.
Hút thuốc có
hại cho sức khỏe, đây là điều mà mọi người đều biết cả. Nhưng tiếc rằng không
phải ai cũng làm được. Vì điều đó đòi hỏi phải quán triệt cả ba điều giữa hiểu,
tin và thực hành.
Nghiên cứu
chuyên môn cho thấy, khoảng 95% người đều hiểu hút thuốc có hại cho sức khỏe,
cũng có tới hơn phân nửa dân nghiện nghĩ tới việc cai thuốc lá. Nhưng thực sự
cai thành công chỉ khoảng 5%. Từ 95% rồi 50% và cuối cùng chỉ còn 5%, mức chênh
lệch giữa hiểu, tin và thực hành khác xa biết bao! Đó chính là một vấn đề vô
cùng phức tạp.
Tại sao lại tồn
tại sự chênh lệch lớn như vậy?
Tại sao thừa
biết hút thuốc có hại mà người nghiện vẫn chấp nhận xa lầy?
Tóm lại có
hai nguyên nhân chủ yếu. Đứng về mặt khách quan, tác hại của thuốc lá không bộc
phát ngay. Nghĩa là cơ thể không bị lâm bệnh ngay sau lần hút. Nghiện thuốc lá
cứ như trúng độc mãn tính, khoảng cách gây hại kéo dài. Thứ hai, hệ nhân quả giữa
hút thuốc và phát sinh những căn bệnh như: tim mạch, ung thư phổi, tai biến mạch
máu não…là lẽ đương nhiên, song không phải là nguyên nhân duy nhất. Vì nghiện
thuốc lá chưa chắc bị tai biến mạch máu não hoặc ung thư phổi…Ta có thể khẳng định
hút thuốc có hại, song chưa hẳn là 100%. Vì cũng có bệnh nhân ung thư phổi mà
không hút thuốc. Đến nay, con người vẫn chưa nhận thức cấp thiết về tính nguy hại
của thuốc lá hoặc còn mang tâm lý cầu may.
Nguyên nhân
thứ hai là vì sự tuyên truyền của chúng ta còn kém sâu rộng. Chưa giúp người
dân hiểu một cách triệt để về tác hại của thuốc lá. Gần đây có nhà bác học của
Đức đã có bài báo lên án một nước lớn nọ đã xuất khẩu “chết chóc” ra thế giới.
Nước lớn này vừa kêu gọi dân bản xứ đừng hút thuốc, vì thuốc lá mang lại sự chết
chóc, mặt khác lại ra sức sản xuất thuốc lá, tài trợ cho các nhà sản xuất đẩy mạnh
xuất khẩu thuốc lá sang các nước thuộc thế giới thứ 3, để dân những nơi này chết
sớm và thu hút ngoại tệ bất lương về nước họ. Bài báo nhấn mạnh rằng nước lớn
này đã xuất khẩu sự chết chóc trên thế giới, là tội phạm chiến trạnh cực kỳ
nguy hiểm. Họ chỉ biết bảo vệ dân mình lại đẩy dân nước khác tìm tới cái chết.
Song tại sao
đa số người đến nay còn chưa chịu cai thuốc lá?
Vì họ nghĩ rằng
tác hại của thuốc lá chưa nghiêm trọng như lời tuyên truyền. Cũng có thể chỉ là
lời phóng đại của giới y bác sĩ, hoặc tuyên truyền cực đoan mà thôi. Tôi muốn thưa với các bạn
điều này: hút thuốc có hại cho sức khỏe là chuyện có thật 100%
Xin kể với
các bạn một câu truyện lịch sử sau đây: Năm 1962 khi toàn thế giới còn chưa biết
gì về tác hại của thuốc lá, Viện khoa học Hoàng Gia Anh đã phát biểu một bài
báo cáo nói lên tác hại của thuốc lá. Khi đó, Tổng thống Mỹ Kennedy có đồng ý với
nội dung bài phát biểu của Viện khoa học Hoàng Gia Anh chăng? Và cố vấn Y tế của
ngài có tán đồng không? Nếu không tán đồng, chính phủ Ngài sẽ có biện pháp gì?
Câu hỏi trên
thật nhạy cảm, ông Kennedy trả lời rằng: Thị trường chứng khoán giờ đây đang bế
tắc, tôi xin hẹn lần sau mới trả lời câu hỏi nhạy bén của anh. Sau đó ông liền
cho họp toàn thể giới khoa học gia hàng đầu trong nước, thành lập một Ủy ban
chuyên đề, nghiên cứu riêng về tác hại của thuốc lá, cử ra 150 nhà khoa học
danh tiếng của Mỹ cùng tham gia. Nhưng sau đó vì muốn chứng tỏ tính trung lập,
khách quan, và đáng tin cậy trong quan điểm của các nhà khoa học, cơ quan khoa
học đứng ra chọn người, công ty sản xuất thuốc lá cũng tán đồng, cuối cùng chỉ
chọn ra 11 vị đủ tư cách.
Công ty thuốc
lá lại đưa ra ý kiến, phản đối ông Kelico làm trưởng nhóm tham gia nghiên cứu,
vì vài năm trước ông này từng có lời phát biểu về tác hại của thuốc lá. Cho rằng
ông này có phần thiên lệch, vì chưa qua nghiên cứu đâu có thể đưa ra kết luận vội
vã, nên đã gạch tên ông ra ngoài. Cuối cùng con số 10 người cũng được mọi đại
diện tán đồng. Trải qua hai năm nghiên cứu độc lập, tư liệu nghiên cứu hoàn
toàn bảo mật, chỉ trình lên chính phủ, xử lý theo văn kiện quân sự cơ mật. Sau
đó mới công bố kết quả nghiên cứu chính thức tại tòa nhà Quốc hội ở Washington
xem việc hút thuốc có hại cho sức khỏe hay không.
Chưa dám công
bố ngay vào thứ sáu, vì lo sợ gây ảnh hưởng xấu tới thị trường, chứng khoán,
đành sắp xếp vào ngày thứ bảy. Hoa Kỳ chính thức tuyên bố cho toàn thế giới biết
thuốc lá có hại cho sức khỏe! Là tội phạm gây nên nhiều chứng bệnh nguy hiểm
như: ung thư phổi, tim mạch và tai biến mạch máu não, bệnh nhồi máu cơ tim và bệnh
phổi mãn tính. Thuốc lá có hại là chuyện được khẳng định, là kết quả nghiên cứu
tuyệt đối, cho nên mọi người đều phải tránh xa!
Có người cho
rằng cai thuốc không phải chuyện dễ! Thật ra chuyện này dễ hay không, chủ yếu
phụ thuộc vào quyết tâm của người cai thuốc. Chỉ cần bạn kiên định ý chí, không
cần nhờ vào uống trà, ăn kẹo cai, dùng thuốc cai vẫn có kết quả. Từng có nhiều
người sau khi biết mình đã mắc phải bệnh ung thư, bệnh xuất huyết não, lập tức
chịu cai. Khi con người đã bị phán “tử hình chậm” do hút thuốc, ý chí ham sống
sẽ trỗi dậy và mang tới họ sức mạnh kiềm chế phi thường.
Chúng tôi kêu
gọi mọi người nên tự giác cai thuốc, vì chỉ cần đủ ý chí, bạn sẽ thành công.
Thí dụ ông Lênin đã hút thuốc vào tuổi 17, hút rất nhiều. Có lần mẹ ông đã nói
với ông rằng mẹ hàng ngày lao động vô cùng cực nhọc, chẳng kiếm được là bao,
trong khi đó tiền thuốc lá của con thật tốn kém! Leenin là người con hiếu thảo,
nghe mẹ nói vậy, liền thưa: “Vậy con cai thuốc nhé! Thế là rút bỏ ngay nửa điếu
thuốc còn lại trong miệng. Từ đó về sau, suốt đời ông không đụng tới điếu thuốc
lá khác!”. Còn có khối câu chuyện thật để chứng minh cho việc cai thuốc là chuyện
có thể làm được và làm ngay.
Đáng tiếc rằng,
người ta chỉ chịu cai vào giây phút đã biết mình lâm bệnh. Chuyện đó đã quá muộn
màng. Qua điều tra về con nghiện cho thấy một điểm lạ: lời khuyên cai thuốc của
cha mẹ không sánh bằng một nửa hiệu quả bởi lời khuyên của người yêu. Xem ra sức
mạnh tình yêu mãnh liệt thật!
Cai thuốc lá
có thể chia 2 dạng: một là dạng chủ động, thường thể hiện qua hành động tự nguyện
của người bệnh, hai là dạng bị động hiệu quả không rõ nét. Thậm chí còn mắc bệnh
ung thư và chết sớm sau khi cai. Tại sao? Vì hành động cai không tự nguyện, cai
một cách buồn bã, chịu trận và bị bắt buộc.
Tóm lại, hút
thuốc có hại, nên bỏ càng sớm càng tốt. Nếu có khó khăn nhất thời, chưa thể bỏ
hẳn, cũng nên giảm và hạn chế số lượng hút trong vòng 5 điếu, để hạn chế sự
nguy hại. Có điều cần nhắc nhở rằng: với căn bệnh nghẽn tim mạch, tác hại của
thuốc lá tỉ lệ thuận với bình phương số thuốc hút, nghĩa là lượng hút tăng một
lần, nguy hại sẽ tăng 4 lần.
Rượu cũng như
con dao hai lưỡi! Uống một lượng ít, rượu sẽ là bạn của sức khỏe, quá chén, rượu
sẽ là tội phạm gây bệnh. Qua điều tra, có 50% tội phạm hình sự là kẻ nghiện rượu,
40% tai nạn giao thông do rượu, 25% bệnh nhân là con nghiện rượu. Quan điểm mới
của WHO cho thấy: rượu uống càng ít càng tốt, đừng bao giờ càng uống càng nhiều,
tới mức không thể tự kiềm chế, rơi vào thế say xỉn, biến bạn sức khỏe thành thù
sức khỏe! Nếu thích uống rượu, hãy chú ý đừng uống quá 15ml trong một ngày nhé!
2.5. Chú ý “Ba
cái nửa phút”, khỏi mang tật suốt đời
Có bệnh nhân
vừa khóc lóc vừa than rằng: nếu tôi sớm biết ba cái nửa phút, sẽ khỏi phải mang
tật suốt đời.
“Ba cái nửa
phút” là: Sau khi thức dậy, đừng vội rời khỏi giường, hãy nằm yên
trên giường nửa phút, ngồi dậy nửa phút, giữ nguyên tư thế thò chân xuống giường
ngồi thêm nửa phút!
Đừng xem thường
câu nhắc nhở trên, nếu chịu khó chú ý và làm theo sẽ cứu sống nhiều người!
Có người ban
ngày còn khỏe mạnh, bình thường, nhưng mai sáng thức dậy đã chết một cách đột ngột.
Hóa ra ông ta nửa đêm thức giấc, vội rời khỏi giường, chính do thay đổi tư thế
đột ngột dẫn tới tụt huyết áp, não bị thiếu máu gây ra triệu chứng chóng mặt.
Thế là ông ta bị té đập đầu xuống đất, nứt hộp sọ, hoặc tim ngừng đập, thế là
toi mạng.
Có người đi cầu
khó khăn do căn bệnh phình tiền liệt tuyến, chỉ giây lát quá gắng sức khi rặn,
đã dẫn tới đột quỵ.
Dụng ý của giới
khoa học khi đề xuất “ba cái nửa phút”, xuất phát từ kiểm tra điện tâm đồ, phát
hiện nhiều người bị nhồi máu cơ tim vào ban đêm, dù ban ngày họ hoàn toàn bình
thường. Tại sao lại có sự co thắt đột ngột này? Nguyên nhân chủ yếu là do họ thức
dậy rồi rời khỏi giường quá nhanh chóng, dẫn tới huyết áp tụt, não thiếu máu và
tim ngừng đập.
Vì thế các
nhà khoa học đề nghị đề phòng hiện tượng nguy hiểm trên bằng “ba cái nửa phút”.
Chỉ cần chịu khó kiên trì ba cái nửa phút, không tốn 1 xu nào cũng sẽ tránh
được cơn thiếu máu não bộc phát, giữ an toàn cho tim và giảm bớt mối nguy đột
quỵ, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…
Có lần tôi vừa
giảng xong, có một ông ngồi dưới giảng đường đã òa khóc lên. Ông kể bằng giọng
đau thương và nuối tiếc: hai năm trước tôi cũng chóng mặt bị té do thức dậy đi
cầu quá vội, ngày thứ hai nằm liệt nửa người, điều trị hết 8 tháng, nếu như tôi
được nghe giảng sớm hơn, chẳng phải tránh được tai ương và khỏi chịu khổ như
bây giờ sao!
2.6. “Ba cái nửa giờ” giúp bạn vui khỏe
Đó là tập thể dục sáng nửa giờ, ngủ trưa nửa giờ và đi chậm
nửa giờ vào chiều tối 6-7 giờ.
“Ba cái 30 phút” trước hết là tập thể dục sáng nửa giờ,
đi tập Thái cực quyền, chạy bộ, nhưng không ít hơn 3.000m hoặc chơi các thể
thao khác, song phải vừa phải và thích hợp với thể lực mỗi người.
Kế tiếp là ngủ trưa nửa giờ, điều này phù hợp với nhu cầu
sinh lý, giúp khỏe khoắn trong công việc vào buổi chiều, người cao tuổi càng phải
ngủ cho đủ, để bổ sung giấc ngủ do thức dậy sớm. Chỉ cần kiên trì ngủ trưa nửa
giờ hàng ngày, sẽ giúp giảm tỉ lệ nhồi máu cơ tim hơn 30%. Vì khoảng thời gian
ngủ trưa là giai đoạn thấp nhất của huyết áp trong ngày, từ đó tim được bảo vệ
tốt.
Xin nhớ đừng bao giờ làm việc liên tục 72 giờ, dứt
khoát phải giữ cho mình một khoảng thời gian nghỉ ngơi.
Có vị bác sĩ là phó chủ nhiệm khoa
do quá bận bịu căng thẳng trong công việc, cơ thể mệt mỏi quá độ, bệnh tim bộc
phát, ông đã chết trên bàn làm việc. Mới chỉ hơn 40 tuổi, thật đáng tiếc phải
không các bạn!
Tóm lại dù bận cách mấy, cũng nên tranh thủ thời gian nghỉ
ngơi đầy đủ.
Ba là đi châm nửa giờ vào chiều tối khoảng 6-7 giờ. Như
thế giúp giảm tỉ lệ phát bệnh thắt nghẽn cơ tim và cao huyết áp.
Ngoài ra, còn phải chú ý đề phòng
nhân tố gián tiếp gây bệnh như: “trời lạnh, mệt mỏi, sáng sớm” đều là những lúc
tỉ lệ phát bệnh cao huyết áp và tim mạch tăng cao. Vì nhịp tim và tốc độ lưu
thông của máu thường chậm hơn vào sáng sớm, nên máu cũng đặc hơn, nhưng thói
quen nhịp sống và làm việc luôn khẩn trương hơn vào giờ này, vừa lo ăn sáng, vừa
vội đi làm…khiến thần kinh giao cảm phấn khích cao độ, hormone co rút của mạch
máu gia tăng, khi gặp trời lạnh, trạng thái trên thêm trầm trọng, Lúc này, tim
cần nhiều oxy, sức cản của mạch máu cũng tăng rất dễ dẫn tới chứng bệnh cao huyết
áp, đột quỵ tim mạch. Cho nên, nếu tối hôm qua trời lạnh hoặc có mưa, sáng hôm
sau phải chú ý quan tâm, cảnh giác hơn về tình trạng sức khỏe.
Nhân tố gián
tiếp thứ hai là “ăn no, quá chén, quá hưng phấn (kích động)” dễ dẫn tới bộc
phát căn bệnh tắc nghẽn cơ tim, loạn nhịp tim. Hai nhân tố gián tiếp trên rất
nguy hiểm, phải chú ý đề phòng cảnh giác
2.7. Bốn chú
ý trong cuộc sống thường ngày
Uốn nắn thói
quen sống sai lệch, giữ vững sức khỏe
Xin nêu 1 thí
dụ thời xưa làm gương: Có một ông chủ giàu có ở Venice (nước Ý) tên là Kenarer,
suốt ngày ăn uống no nê, phóng túng vô độ, thức khuya thâu đêm, chỉ 35 tuổi đã
bệnh liệt giường, nhiều bác sĩ được mời tới đều khằng định ông không sống nổi,
chỉ có 1 vị bác sĩ đưa ra ý kiến khác, ông vạch cho ông chủ giàu có này một thời
khóa biểu sống lành mạnh, buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt, thực tế đã chứng minh
chẩn đoán của vị bác sĩ này là đúng. Ông chủ giàu kia đã sống thêm hơn nửa thế
kỷ, đồng thời còn viết quyển sách hồi ký dạy người đời làm thế nào sống tới 100
tuổi.
Xin các bạn đọc
cao tuổi và mắc chứng bệnh cao huyết áp hãy chú ý 4 điểm quan trọng sau đây:
Làm việc và nghỉ ngơi đúng giờ giấc
Đúng giờ đi
ngủ, đúng giờ thức dậy, ăn uống, sinh hoạt, làm việc và học tập đều phải tuân
theo đúng qui luật tự nhiên, có giờ giấc nhất định, điều này có lợi cho sức khỏe
và đề phòng tai biến của cao huyết áp
Thích ứng với thiên nhiên
Phải chú ý
theo kịp và thích ứng với sự biến đổi của thiên nhiên và khí trời. Như thêm hoặc
bớt áo quần theo mùa, chỗ ở phải sáng sủa, chống ẩm thấp, không khí thông
thoáng, nếu có điều kiện nên trồng thêm cây cối hoa lá xung quanh.
Chú ý giữ gìn vệ sinh
Thói quen vệ
sinh là nhân tố quan trọng cho sức khỏe, thức dậy sớm làm sạch nhà cửa phòng ốc,
tắm rửa thường xuyên, giữ thói quen vệ sinh cá nhân thật tốt.
Loại bỏ thói quen xấu
Người cao huyết
áp nên cai thuốc lá, không nghiện rượu, tránh ăn uống no nê say xỉn.
Chú ý cuộc sống
tình dục điều độ, để giữ tâm trạng vui vẻ tinh thần đầy đủ. Không quá ham muốn,
sống phóng túng, chi làm cho tinh thần và sức lực suy sụp, uể oải, lâu ngày sẽ
suy nhược, già sớm, số lần quan hệ vợ chồng phải điều tiết tùy theo nhu cầu
sinh lý và đặc điểm của từng người, sau tuổi trung niên chỉ nên quan hệ vài tuần
1 lần, thậm chí vài tháng 1 lần. Chỉ khi chịu kiên trì loại bỏ thói quen sống
thiếu lành mạnh, mới mong giữ được sức khỏe tốt.
2.8. Sáu điều
chú ý đề phòng tai nạn bất trắc
Một: Đừng làm động tác xoay đầu mạnh
Giáo sư
Trương Ngụ ở Bệnh viện quân khu Bắc Kinh nêu rõ: xoay đầu là động tác giúp rèn
luyện cơ bắp cổ, thuyên giảm triệu chứng cứng tê cơ vai và cơ lưng do bệnh đau
cột sống cổ. Song lại không thích hợp để người cao tuổi luyện tập thường xuyên,
vì nếu xoay quá nhanh, quá lâu, hoặc động tác quá mạnh, khiến động mạch cổ bị
cong nén, dễ xảy ra việc thiếu máu não cấp tính, gây ngất xỉu và rất nguy hiểm.
Cho nên, nên tránh ba động tác khi vặn xoay đầu và cổ như sau, đừng xoay quá
nhanh, quá lâu và quá mạnh. Tốt nhất có người cùng tập bên cạnh, để kịp ứng xử
khi bất trắc.
Hai: không tắm quá nóng
Giáo sư
Trương nhấn mạnh: tắm nước quá nóng khiến mao mạch làn da giãn nở quá độ, khi một
lượng lớn máu phân bổ trên bề mặt cơ thể, sẽ dẫn tới bộ phận quan trọng bên
trong như tim, não thiếu máu tương ứng, nếu gặp phải người bệnh tim mạch, não dễ
gây tai nạn do thiếu máu não cấp tính. Qua một nghiên cứu khác cũng chứng minh:
những chất có hại trong nước như: Trichloroethylene, Chloroform…có tới 30-50%
có thể biến thành hơi nước trong điều kiện nhiệt độ cao, và nhiệt độ càng cao
thì thời gian càng lâu càng bốc hơi nhiều.
Ba: đừng uống đồ ướp lạnh
Người cao tuổi
dùng quá nhiều đồ ướp lạnh hết sức nguy hiểm, vì thực quản nằm phía sau tim,
còn dạ dầy nằm phía dưới tim, uống quá nhiều đồ lạnh dễ dẫn tới sự co thắt động
mạch vành tim, làm xuất hiện triệu chứng đột quỵ.
Bốn: là không ăn quá no và tránh nghiện ngập
Hai điều trên
làm tăng gánh nặng cho tim, vì khả năng hoạt động của quả tim người cao tuổi chỉ
vừa đủ cho nhu cầu hàng ngày, chịu không thấu gánh nặng quá tải, nếu cộng bốn
tác nhân: ăn uống no nê, nghiện ngập, khích động, bệnh tim của người cao tuổi
vào thì gần bằng với hậu quả đột quỵ.
Năm: là đừng chạy bộ khi bụng đói
Cuộc sống tuy
cần sự vận động, song tập luyện phải chú ý tính khoa học, chạy bộ lúc bụng đói
chẳng những làm tăng gánh nặng cho tim gan, khiến nhịp tim không đều, dẫn tới đột
quỵ, những người tuổi trên 50, khả năng tận dụng chất béo tự do trong cơ thể thấp
hơn nhiều so với thời trẻ, nên nguy cơ xảy ra tai nạn ngoài ý muốn cũng nhiều
hơn.
Sáu: là đừng đi cầu kiểu ngồi chồm hổm
Các chuyên
gia cho rằng: huyết áp động mạch và lượng tiêu thụ oxy của cơ tim đều tăng khi
chúng ta đi cầu, sự tăng đột ngột của huyết áp có thể dẫn tới xuất huyết não.
Còn tiêu hao oxy của tim mạch dễ gây đau thắt tim, tắc nghẽn cơ tim và loạn nhịp
tim. Nhất là người cao tuổi, khi phản ứng điều tiết của mạch máu kém, thời gian
đi cầu quá lâu, và việc đứng dậy đột ngột cũng gây thiếu máu não, chóng mặt vấp
té và đột quỵ. Vì vậy nên đi cầu kiểu ngồi. Tránh kiểu cầu ngồi xổm.
Các bạn
tìm đọc phần 3. Dưỡng tâm trong cuốn ‘Bác sỹ tốt nhất là chính mình’.NXB
Trẻ 2004.
3. HÃY TIN VÀO VẮCXIN
Con người là động vật cao cấp
nhất trên thế giới này. Con người đã sáng tạo ra biết bao điều kỳ diệu. Một
trong số đó là tìm ra các loại văcxin phòng bệnh cho chính con người.
a. Văcxin phòng dại
Lần đầu tiên thử nghiệm văcxin dại trên người, Louis Pasteur
rất lo lắng. Ông viết thư tâm sự với con trai: "Con thử tưởng tượng xem
trái tim đau khổ của bố sẽ bị vò nát, cấu xé đến chừng nào nếu như phải chứng
kiến một nhân mạng mất đi vì liều văcxin của bố".
Louis Pasteur (27
tháng 12 năm 1822 - 28 tháng 9 năm 1895), nhà hóa học, nhà vi sinh vật học người
Pháp, với những phát hiện về các nguyên tắc của tiêm chủng, lên men vi sinh. Pasteur có vai trò lớn trong việc
bác bỏ thuyết tự sinh, vốn in sâu trong tư tưởng các nhà khoa học trước đó.
Ông sinh tại vùng Dole (Jura, nước Pháp). Bố ông sau
khi giải ngũ trở về chỉ làm nghề thuộc da và rất nghèo. Cụ mong đợi con trai
trở thành một thầy giáo vì nghĩ rằng làm thầy giáo thì nhàn hạ hơn nghề thuộc
da của ông.
Cuộc đời và sự nghiệp khoa học của ông là một điển
hình vè sự phấn đấu không mệt mỏi, toàn tâm toàn ý cho khoa học. 59 tuổi, Luis
Pasteur công bố các nghiên cứu về bệnh sốt vàng và thành công trong việc chế
tạo văcxin chống bệnh than. Sau đó, ông nghiên cứu về bệnh đóng dấu ở lợn và
chế tạo ra văcxin phòng bệnh này.
Tháng 7 năm 1885 là mốc rất quan trọng trong lịch sử y
học, khi ông thành công trong việc sử dụng văcxin chống bệnh dại ở người. Bệnh
nhân là cháu bé Joseph Meister, 9 tuổi, bị chó dại cắn 14 vết rất nặng trên
tay. Mặc dầu đã thử nghiệm nhiều lần văcxin của mình trên động vật nhưng
Pasteur rất hồi hộp khi phải bắt buộc dùng trên cơ thể người vì giữa người và
vật có nhiều điểm giống nhau nhưng cũng có nhiều điểm khác nhau... Nhưng chỉ ít
hôm sau, ông đã sung sướng viết cho con mình để báo tin Joseph Meister đã ra
viện, 3 vết tiêm sau cùng của cháu hơi bị tấy đỏ nhưng không can gì. Cháu vẫn
ăn ngon, ngủ yên, không sốt...
Sau 3 tháng và 21 ngày tiêm thuốc, bé Meister vẫn khỏe
mạnh như thường. Và Pasteur báo cáo về thành công này trước Viện Hàn lâm khoa học
Pháp. Chủ tịch Viện nói: "Vinh quang thay cho nền khoa học khi phát minh
ra phương pháp chống bệnh dại - một bệnh khủng khiếp mà bao nhiêu thế kỷ nay
chưa ai thoát khỏi tử vong. Từ hôm nay, nhân loại đã được trang bị một vũ khí
để chống lại căn bệnh quái ác này".
Một tháng sau đó, Pasteur được bầu làm thư ký vĩnh
viễn của Viện Hàn lâm khoa học Pháp, nhưng ông lại bị liệt nốt nửa người phải.
Cũng trong năm này, ông tham gia vào thực nghiệm dùng vi khuẩn để tiêu diệt đàn
thỏ sinh sản quá mức trong môi trường tự nhiên ở Australia. 10 năm sau, Pasteur
qua đời sau một cơn urê huyết cấp.
Khoảng 3 năm sau khi thử nghiệm thành công văcxin dại,
Viện Pasteur đầu tiên đã được khánh thành ở Paris. Sau đó, các viện Pasteur lần
lượt mọc lên ở rất nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam, và
hàng chục triệu liều văcxin chống dại đã được sản xuất. Ông đã được dựng tượng
ở khắp các quốc gia. Tượng đồng uy nghi, hoàng tráng trong các công viên, viện
y học… Các dân tộc ghi công ông, coi ông như là thủy tổ phát minh Vắc xin,
trong đó điển hình là vắc xin phòng dại. Đã bị chó mèo dại cắn, duy nhất phải
tiêm phòng dại, không còn con đường nào khác.
Soạn
theo Sức Khỏe & Đời Sống
Nên chích ngừa dại
khi bị chó, mèo cắn
Bệnh dại là
một bệnh truyền nhiễm do siêu vi trùng gây ra. Nó thường được lây sang người
qua vết cắn, nhiều nhất là do chó và mèo cắn (chiếm 90%). Ngoài ra nó còn lây
qua người qua vết cắn của chồn, dơi, gấu, cầy, sóc, chó rừng.
Hiếm hơn, bệnh dại còn được lây qua đường hô hấp do
không khí chứa nhiều siêu vi trùng dại trong các hang động có nhiều dơi sinh
sống.
Khi bị chó hoặc súc vật cắn, cần phải xử trí vết
thương theo trình tự như sau:
- Rửa sạch vết cắn nhiều lần với xà bông đặc hoặc các
chất tẩy giặt khác, rửa vết thương dưới vòi nước mạnh ít nhất 5 phút, lấy bỏ
hết dị vật và mô dập nát.
- Sát trùng vết thương bằng dung dịch cồn 70% hoặc
dung dịch iode. Không khâu kín da hoặc băng quá kín.
- Dùng kháng sinh phòng ngừa nhiễm trùng vết
cắn.
- Đề phòng uốn ván bằng huyết thanh kháng độc tố (SAT)
và vaccin (Tetavax).
Nếu nạn nhân bị chó cắn (không biết là chó dại hay
không), nên chủng ngừa sớm trong vòng 2 ngày thì hiệu quả phòng bệnh rất cao,
chủng ngừa chậm thì hiệu quả sẽ giảm nhưng vẫn còn hiệu quả, do đó có chủng vẫn
còn hơn.
- Đối với con chó cắn người, nếu còn sống nên nhốt nó
trong 10 ngày và theo dõi, nếu chó vẫn còn khoẻ mạnh thì có thể ngưng các biện
pháp điều trị. Nếu chó bị đập chết, nên cắt đầu chó để xét nghiệm xác định bệnh
dại.
Phác đồ tiêm phòng dại
1. Tiêm phòng bằng loại thuốc chế từ tế bào thận khỉ
(biệt dược là Verorab).
Tiêm 5 lần, tiêm bắp tại cơ delta ở cánh tay mỗi
lần 1ml thuốc có chứa 2,5UI hoạt tính. Tiêm vào các ngày 0, 3, 7, 14 và 28..
Giá của Verorab hiện nay khoảng 170.000đ/liều 1ml.
Hiện nay người ta áp dụng phác đồ tiêm trong da 0,1ml Verorab x 2 lần, mỗi lần
1 tay khác nhau vào các ngày 0, 3, 7, sau đó tiêm nhắc 0,1ml vào ngày 30 và 90
cũng cho kết quả tốt mà lại rẻ hơn nhiều.
2. Tiêm phòng bằng thuốc chế từ tế bào não chuột còn
bú (vaccin Fuenzalida).
Chích từ 4 - 6 lần, cách 2 ngày chích 1 lần, mỗi lần
0,2ml. Trẻ em cũng chích 4 - 6 lần, mỗi lần 0,1ml, cách 2 ngày chích 1 lần,
chích trong da.
Ưu điểm của vaccin này là rẻ, dễ sản xuất nhưng vẫn
còn 1 tỷ lệ phản ứng thuốc.
Nếu vết cắn ở đầu, mặt, cổ, bộ phận sinh dục; vết cắn
sâu hoặc cắn nhiều chỗ; niêm mạc bị chó nghi dại liếm; trẻ em tiếp xúc với siêu
vi dại thì phải tiêm thêm huyết thanh kháng dại (SAR, serum antirabique ). Liều
dùng là 20 đơn vị/kg cơ thể (đối với huyết thanh bào chế từ huyết thanh người)
và 40 đơn vị/kg (đối với huyết thanh bào chế từ huyết thanh ngựa). Chia làm
nhiều liều chích sâu và xung quanh vết cắn, liều thuốc còn lại tiêm bắp.
SAR thường được chích ở mông, chích ngay ngày không
cùng lúc với vaccin phòng dại. Không được chích cả 2 loại vaccin và huyết thanh
kháng dại ở cùng 1 vị trí gần nhau và không dùng cùng kim và ống chích của cả 2
loại thuốc với nhau để tránh bị trung hoà thuốc.
Bạn có thể đến Viện Pasteur, Trung tâm y tế dự
phòng, Đội vệ sinh phòng dịch các quận huyện để chích ngừa dại.
b. Vắc
xin uốn ván
Trường hợp nào cần được tiêm phòng uốn ván?
Uốn ván là một bệnh nhiễm
trùng cấp tính có tỷ lệ tử vong cao do ngoại độc tố của trực khuẩn uốn ván
(Clostridium tetani) gây ra.
Vi khuẩn uốn ván thường hiện diện trong đất, bụi, nước
và phân bón,… Vi khuẩn uốn ván có thể lây nhiễm thông qua một vết cắt hoặc một
vết xước nhỏ bị nhiễm bẩn. Các vi khuẩn đi qua máu hoặc dây thần kinh đến hệ
thống thần kinh trung ương gây ra các cơn co giật, rối loạn nhịp tim, hôn mê và
có thể dẫn đến tử vong.
Các
triệu chứng của bệnh uốn ván
Thời gian ủ bệnh thường trong khoảng 3 đến 10 ngày
nhưng cũng có thể tới 3 tuần. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện khoảng một tuần
sau khi bị nhiễm trùng với các biểu hiện điển hình như:
Cứng bắp thịt, bắt đầu từ trong xương hàm, sau đó
đến cổ và cánh tay, chân, hoặc bụng
Khó nuốt - Đau đầu - Bồn chồn và khó chịu. - Đau họng
Đổ mồ hôi và sốt. - Đánh trống ngực, cao hoặc thấp
huyết áp
Co thắt cơ ở mặt
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân uốn ván
rất dễ tử vong do ngạt thở.
Những
trường hợp nào cần được tiêm phòng uốn ván?
Các trường hợp sau nên được tiêm phòng uốn ván:
Vacxin uốn ván được tiêm dự phòng cho các đối tượng
sau:
Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15 – 44 tuổi):
Sau 5 liều tiêm sẽ có kháng thể phòng bệnh uốn
ván suốt thời kỳ sinh đẻ. Hiệu lực bảo vệ
đạt 98 – 100%.
Phụ nữ mang thai:
Chỉ cần tiêm hai liều là bảo vệ cho con mình khỏi bị
mắc bệnh uốn ván sơ sinh.
Những người có nguy cơ mắc cao:
- Người làm vườn
- Người làm việc ở các
trang trại, các nông trường chăn nuôi gia súc và gia cầm
- Người dọn vệ sinh
cống rãnh, chuồng trại.
- Công nhân xây dựng các
công trình.
- Bộ
đội và thanh niên xung phong.
Đối tượng này được tiêm miễn dịch 03 liều trong vòng 6
tháng, bảo vệ được 5 năm.
Cứ
sau 5 – 10 năm tiêm nhắc lại 01 liều sẽ bảo vệ phòng bệnh uốn ván suốt đời.
Trường
hợp bị vết thương:
- Nếu đã tiêm miễn dịch cơ
bản đầy đủ hoặc đã được tiêm liều nhắc lại trong 5 năm thì không cần tiêm nữa.
- Nếu
đã quá 5 năm và nghi ngờ bị uốn ván thì tiêm ngay 0,5ml vacxin.
- Nếu
tiền sử không rõ thì tiêm 1500 IU huyết thanh kháng uốn ván và 0,5ml vacxin
bằng 02 bơm tiêm ở hai vị trí khác nhau. Hai tuần sau tiêm nhắc lại một liều
vacxin 0,5ml và một tháng sau tiêm liều thứ ba với 0,5ml.
Những lưu ý quan trọng
Bệnh
uốn ván do vi khuẩn có trong môi trường gây ra.
Nhiễm
trùng xảy ra khi đẻ không sạch, khi sử dụng dụng cụ cắt rốn bị nhiễm bẩn qua
vết thương.
Bệnh
UVSS hiện còn là vấn đề y tế nghiêm trọng ở những nước có tỷ lệ tiêm chủng thấp
và thực hành đẻ không sạch.
Hầu
hết trẻ mắc UVSS đều chết.
Cách
tốt nhất để phòng bệnh uốn ván là tiêm vắc xin uốn ván, làm sạch vết thương và
loại bỏ tổ chức hoại tử.
Cách
tốt nhất để phòng bệnh UVSS là tiêm vắc xin uốn ván cho phụ nữ có thai, nữ tuổi
sinh đẻ và thực hành đẻ sạch.
Đỗ Thủy (Theo Webmd.com)
Và Bacsytructuyen.com
c. Vaccine cúm
Vaccine
phòng cúm có thể làm giảm tới 50% nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong vì các bệnh
liên quan đến tim mạch.
Đây là
tuyên bố của các nhà khoa học Canada khi họ phát hiện ra rằng, ngoài việc phòng
cúm, loại vaccine này còn có khả năng làm giảm 50% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch
trong vòng một năm sau khi tiêm, kể cả những người có hoặc không có bệnh lý về
động mạch vành.
Phát biểu
tại Hội nghị Tim mạch Canada vừa được tổ chức tại thành phố Toronto hôm 29/10,
Tiến sĩ Jacob Udell, chuyên gia tim mạch lâm sàng thuộc Đại học Toronto giải
thích rằng, việc nhiễm cúm có thể ảnh hưởng đến luồng oxy chuyển qua máu tới
tim.
Những người
được tiêm vaccine phòng cúm có thể ngăn ngừa việc các mảng xơ vữa bị vỡ bên
trong động mạch vành, cản trở việc cung cấp máu cho tim, dẫn đến cơn nhồi máu
cơ tim.
Việc tiêm
Vaccine phòng cúm không chỉ giúp phòng chống riêng bệnh cúm, mà còn bảo vệ bệnh
nhân khỏi tất cả những tác hại đi kèm với việc nhiễm cúm, trong đó có chứng
sưng tấy và tình trạng các mảng xơ vữa trong động mạch bị vỡ.
Phát hiện
nêu trên không chỉ hỗ trợ khuyến nghị tiêm phòng cúm hàng năm cho các bệnh nhân
mắc bệnh tim mà còn có thể là một phương pháp chữa trị tiềm tàng để làm giảm
nguy cơ đau tim và đột quỵ chỉ với một mũi tiêm chủng hàng năm.
Việc phát
hiện này có ảnh hưởng lớn vì theo Quỹ tài trợ tim và đột quỵ Canada, mỗi năm, tại
nước này có khoảng 70.000 ca đau tim. Trong khi đó, hàng năm chỉ có từ 2.000 -
8.000 người Canada tử vong do bệnh cúm hoặc những biến chứng của bệnh cúm..
Nguồn vov.vn / Theo TTXVN
Tiêm vắc
xin phòng cúm là một trong những cách giúp loại bỏ những khó chịu, mệt mỏi và cả
những biến chứng do cúm gây ra. Song, trước khi quyết định, bạn hãy tìm hiểu một
chút về cách phòng bệnh này nhé.
Trên thực
tế không phải ai cũng thích hợp với biện pháp đơn giản và hiệu quả này, thậm
chí nhiều người còn cảm thấy sợ hãi và cố gắng tránh chúng bằng mọi giá. Điều
này không phải là ngẫu nhiên, những sự thật về tiêm phòng cúm dưới đây chính là
câu trả lời:
- Không phải
tất cả mọi người đều nên tiêm vacxin phòng cúm. Những người có hệ miễn dịch kém
như bệnh nhân HIV không bao giờ nên tiêm một loại vắc xin phòng bệnh nào.
- Việc
tiêm phòng cúm không thể làm bạn bị lây bệnh cúm. Phải mất khoảng gần 10
ngày cho đến 2 tuần để vacxin phòng cúm có thể phát huy tác dụng. Nếu bạn tiếp
xúc với người đang bị cúm trước khoảng thời gian đó, bạn vẫn có thể bị cúm. Vậy,
ngay sau khi tiêm phòng mà bạn vẫn bị cúm thì đừng nghĩ rằng tiêm phòng đã lây
cúm cho bạn nhé.
- Đau nhức
là những hiện tượng bình thường. Sau khi tiêm phòng cúm, việc bạn cảm thấy
đau nhức, bị cảm nhẹ hay mệt mỏi trong ngày đều là những phản ứng bình thường,
không đáng ngại, không có nghĩa là bạn đang bị dị ứng hay bị lây cúm. Nên bạn đừng
quá lo lắng, những hiện tượng này sau đó sẽ tự biến mất.
- Bạn nên
tiêm phòng cúm hằng năm. Lần tiêm phòng của năm trước, đến năm nay không
thể bảo vệ bạn khỏi sự tấn công của virút, vì các chủng vi rút luôn biến đổi,
do vậy, bạn nên tiêm phòng cúm mỗi năm.
- Các bà mẹ
cần được tiêm phòng cúm. Phụ nữ đang mang thai hay đang cho con bú có thể
và nên được tiêm phòng cúm.
- Đối tượng
nào nên tiêm phòng cúm?
+ Trẻ em từ
6 - 59 tháng tuổi và người già trên 50 tuổi
+ Trẻ em
và trẻ tuổi vị thành niên (từ 6 tháng tuổi đến 18 tuổi) đang được điều trị thuốc
aspirin, song có thể có những triệu chứng của bệnh Reye sau khi tiêm phòng cúm.
+ Phụ nữ
mang thai, đặc biệt trong suốt mùa cúm
+ Những
người bị rối loạn phổi hay rối loạn hệ tim mạch mãn tính bao gồm cả bệnh hen
suyễn.
+ Người lớn
và trẻ em người đang phải điều trị bằng thuốc hay đã từng nằm viện vì bệnh rối
loạn chuyển hóa mãn tính, bệnh đái tháo đường, bệnh rối loạn thận, các bệnh về
hemoglobin hay bệnh suy giảm miễn dịch.
+ Người lớn
và trẻ em đang mắc các bệnh (như bệnh tổn thương tủy sống, bệnh kinh phong hay
các bệnh thần kinh bắp thịt) mà có thể ảnh hưởng đến đường hô hấp.
+ Nhân
viên y tế, đặc biệt là những người làm việc ở những trung tâm chăm sóc trẻ trừ
0 đến 59 tháng và những bệnh nhân có nguy cơ bị các biến chứng cúm nguy hiểm
hay ở bệnh xá, cơ sở y tế chăm sóc dài hạn những bệnh nhân những bệnh mãn tính.
- Đối tượng
nào không nên tiêm phòng cúm?
+ Những
người đã từng mắc chứng phản ứng phản vệ, dị ứng với trứng hay với các thành phần
của vacxin.
+ Những
người đang bị cảm ở mức trung hoặc cấp tính.
Nếu bạn
không chắc chắn mình thuộc đối tượng nào, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an
toàn sức khỏe cho mình nhé.
20-11-2007
Phan Giang Theo about
d. Bố mẹ cần
biết 12 mũi tiêm Vắc xin cho trẻ
* 1 Mũi tiêm viêm gan B
Trẻ sơ
sinh cần phải được tiêm ngay sau khi sinh 24h, và nhận được một liều lượng
tương tự từ khi được 1 đến 2 tháng tuổi và một phần ba liều tương tự vào lúc 6
đến 18 tháng tuổi. Thuốc chủng ngừa này bảo vệ trẻ chống lại virus viêm gan B –
virus lây lan qua tiếp xúc với máu hoặc chất dịch cơ thể (bàn chải đánh răng
chia sẻ và một vài dụng cụ, đồ dùng cá nhân).
Triệu chứng
khi trẻ tiêm thuốc thường gặp phải khi tiêm loại thuốc này là đau ở vết tiêm,
hay sốt nhẹ.
* 2 Mũi tiêm DTaP
Thuốc chủng
ngừa DTaP bảo vệ trẻ chống lại bệnh bạch hầu (một loại vi khuẩn có thể tạo
khiến cổ họng của trẻ biến thành màu xám hoặc đen), bệnh uốn ván (một bệnh nhiễm
trùng có thể gây co thắt cơ bắp rất mạnh khiến trẻ có thể phá vỡ xương), và ho
gà (một căn bệnh rất dễ lây gây ra nghiêm trọng , không thể kiểm soát ho, được
biết đến như ho gà).
Năm liều vắc-xin
cho trẻ em tại các độ tuổi 2 tháng, 4 tháng, 6 tháng, 15 đến 18 tháng, và 4 đến
6 tuổi. (Và tiêm nhắc lại ở độ tuổi 11 hoặc 12 và sau đó cứ mỗi 10 năm.)
* 3 Mũi
tiêm MMR
Loại vắc
xin này kết hợp bảo vệ chống lại ba loại virus: sởi (gây sốt cao, phát ban toàn
cơ thể trẻ); quai bị (gây đau mặt, sưng tuyến nước bọt, và đôi khi bìu sưng ở
bé trai); và rubella hay bệnh sởi Đức (mà có thể gây dị tật bẩm sinh nếu có nhiễm
trùng xảy ra trong thai kỳ).
Hãy bắn đầu
tiêm loại vắc xin này cho trẻ khi trẻ được 12 đến 15 tháng tuổi và tiêm nhắc lại
lần nữa trong độ tuổi từ 4 và 6 tuổi.
* 4 Bệnh thủy đậu
Bệnh thủy
đậu, là loại bệnh phát ban rất dễ lây ở trẻ do virus thủy đậu gây ra. Bệnh thủy
đậu có thể gây ra nhiễm trùng và các biến chứng nguy hiểm khác. Thường trẻ bị
thủy đậu có thể dẫn đến bị bệnh zona, một bệnh phát ban phồng rộp rất đau đớn.
Loại vắc
xin phòng bệnh này được tiêm chủng cho trẻ tốt nhất ở độ tuổi 12 đến 15 tháng
và nhắc lại vào độ tuổi giữa 4 và 6 tuổi.
* 5 Vắc xin Haemophilus cúm B (Hib)
Haemophilus
cúm B là loại vi khuẩn gây viêm màng não biểu hiện mức viêm bao quanh não và tủy
sống, là đặc biệt nguy hiểm cho trẻ em dưới 5 tuổi.
Vắc-xin
Hib được khuyến khích tiêm cho trẻ trong độ tuổi 2, 4, 6, và 12 đến 15 tháng tuổi.
Sốt, sưng và tấy đỏ tại nơi tiêm là tác dụng phụ tthường gặp khi trẻ tiêm loại
vắc xin này.
* 6 Mũi
tiêm bệnh bại liệt (IPV)
Bại liệt có
thể gây tê liệt và thậm chí tử vong cho trẻ. Thuốc chủng ngừa bệnh bại liệt là
một thành côngbởi vì vắc-xin loại trừ hoàn toàn các loại vi rút gây bệnh bại liệt
ở trẻ. Trẻ em nên được tiêm IPV ở độ tuổi 2 tháng, 4 tháng, 6 đến 18 tháng tuổi
và sau đó tiêm nhắc lại một lần nữa trong độ tuổi từ 4 đến 6 tuổi.
* 7 Phế cầu
khuẩn liên hợp (PCV)
Vắc-xin
này, được gọi là PCV13 (tên thường gọi Prevnar), bảo vệ chống lại 13 loại vi
khuẩn có thể gây ra tất cả các loại tình trạng xáo trộn sức khỏe ở trẻ như bệnh
viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng máu, và thậm chí tử
vong.
Với loại vắc
xin này trẻ phải tiêm tổng cộng bốn mũi vào độ tuổi 2, 4, 6, và 12 đến 15 tháng
tuổi để trẻ được bảo vệ chống lại các vi khuẩn phế cầu khuẩn. Tác dụng phụ thường
gặp nhất của thuốc chủng bao gồm buồn ngủ, sưng tại vết tiêm, sốt nhẹ, và khó
chịu.
* 8 Bệnh
cúm (flu)
Tiêm chủng cúm được bắt đầu vào mùa thu mỗi năm. Các Trung tâm kiểm soát
dịch bệnh đề nghị tiêm phòng vắc xin cúm cho trẻ ở độ tuổi từ 6 tháng tuổi trở
lên. Tác dụng phụ thường gặp của thuốc gồm đau nhức, tấy đỏ, hoặc sưng tại vết
tiêm ngừa. Có thể gây sốt và đau nhức ở cơ thể.
* 9 Virut Rota (RV)
Thuốc chủng
ngừa vi rút rota (RV); (tên thuốc RotaTeq, Rotarix) – một loại virut gây bệnh
tiêu chảy cấp ở trẻ được trao cho trẻ em ở 2 và 4 tháng tuổi (RotaTeq được tiêm
cho trẻ vào lúc 6 tháng.) Thuốc chủng này được sản xuất ở dạng lỏng và là dạng
thuốc uống. Nó có thể làm cho trẻ khó chịu hơn một chút và cũng có thể gây tiêu
chảy nhẹ hoặc nôn mửa.
* 10 Viêm
gan A
Trẻ em có
thể bắt viêm gan A từ đồ ăn hay thức uống hoặc khi ăn phải thức ăn bị ô nhiễm
hoặc đưa các vật nhiễm khuẩn vào miệng.
Đây là bệnh
do virus gây tổn hại đến gan với một số triệu chứng gồm sốt, mệt mỏi, vàng da,
và chán ăn.
Trẻ em tuổi
từ 12 đến 23 tháng tuổi thường được tiêm hai liều thuốc chủng ngừa viêm gan A,
với một khoảng thời gian cách nhau tối thiểu là sáu tháng giữa các mũi tiêm.
Đau nơi
tiêm, đau đầu, và chán ăn là những tác dụng phụ thường gặp nhất của thuốc chủng
ngừa này.
* 11 Viêm
màng não (MCV4)
Vắc-xin
này, được gọi là MCV4 (Menactra), giúp con bạn bảo vệ chống lại vi khuẩn viêm
màng não – bệnh phổ biến có thể lây nhiễm ở các màng bao quanh não và tủy sống.
MCV4 được khuyến khích tiêm cho trẻ tốt nhất ở độ tuổi 11 hoặc 12 tuổi, và tât
cả mọi người ở độ tuổi từ 2 đến 55 có nguy cơ nhiễm trùng. Khi tiêm loại vắc
xin này, một tác dụng phụ thường gặp đó là chỗ tiêm sẽ hơi đau.
* 12 Human
papillomavirus (HPV) – Vắc xin phòng chống ung thư cổ tử cung
Human
papillomavirus (HPV) chủng ngừa (tên thuốc Gardasil, Cervarix) được đưa ra tiêm
cho trẻ ba liều trong thời gian 6 tháng, và được chấp thuận cho các em gái ở độ
tuổi từ 9 đến 26 là tốt nhất.
Loại vắc
xin này bảo vệ trẻ chống lại hai loại vi rút lây truyền qua đường tình dục
nguyên nhân phổ biến gây bệnh ung thư cổ tử cung.
Thuốc chủng
này chỉ có tác dụng khi được tiêm trước khi bị nhiễm trùng.
Hiện
nay trên thế giới cũng chỉ sản xuất được 24 loại vắcxin, chưa phòng hết được
các loại bệnh, nên ngoài việc cho trẻ tiêm chủng đầy đủ thì các gia đình nên áp
dụng các biện pháp phòng bệnh khác như vệ sinh ăn uống, vệ sinh môi trường, nhà
cửa...
VĨ THANH:
Con người đã sáng chế nhiều loại vác xin ngừa virus, nhưng cũng đang đứng trước
hiểm hoạ virus kháng thuốc. Ngay bên cạnh nước ta, Thailand đã tổng kết được rằng,
hàng năm có tới 3.800 người tử vong có liên quan tới vấn đề kháng các loại thuốc
ngừa virus. Trên thế giới, WHO cho hay, hàng năm 700 ngàn người tử vong do
kháng thuốc, đến 2050, có tới cả triệu người tử vong vì virus kháng các loại vắc
xin. Để khắc phục, cần đến 40 tỷ Mỹ kim để nghiên cứu cho các chương trình mới
diệt virus kháng thuốc. Vòng luẩn quẩn ấy sẽ còn là cuộc chiến dài lâu, tốn tiền
và không ít cá thể chúng ta chết ở cái tuổi chưa được 80. 100.
Nguồn VTV1
ngày 19/5/2016 và 13/11/2017.
Nhận xét
Đăng nhận xét